Ortalama insan günlük yaşamında da sık sık zorlanmalarla
karşılaşır. Ortalama insan bunlarla baş edebilmek için etkin
yöntemler geliştirmeye çalışır, geliştirdiği yöntem uygun
değilse başka yolları dener ve çoğu kez başarır da.
Oysa nevrotik kısırdöngüye kapılmış kişi,
zorlanma durumlarını yenmek için çaba göstereceği yerde
onlardan kaçınmaya çalışır.
Nevrotik kişi, mutsuz, kaygılı, çevresiyle olan
ilişkilerinde etkisiz ve suçluluk duyguları içinde yaşayan
biridir
Kendi
davranışları gibi diğer insanların davranışlarını da
anlamakta güçlük çeker.
Nevrotik insan sürekli olarak kendi duyguları, kendi
umutları ve kendi sorunlarıyla ilgilidir.
Kendinde olmayan güveni
çevresinden sağlayabilmek için diğer insanların onay ve
desteğini sağlayıcı tutumlar geliştirir.
Kimi ise, yoğun çaresizlik duygulan içinde düşman bulduğu
dış dünyaya karşı kendisini korumak amacıyla saldırgan
davranışlar geliştirir.
Nevrotik kişi çoğu kez kendisine ve başkalarına karşı
sorumluluklarını yerine getirmediğinin farkındadır.Kendine
dönüklüğü ve diğer insanlara yönelttiği bencil istekleri
suçluluk duyguları yaşamasına neden olur.
Nevrotik kişi
acelecidir, bir zorlanmanın ilk belirtilerini fark ettiğinde
durumun gerçekten tehlikeli olup olmadığını sınamaksızın
kaçınma tepkisi geliştirir.
Nevrotik kişinin bir diğer ilginç özelliği, aynı hataları art
arda yineleme eğilimidir.
Sevgi açlığı içinde
olan bir diğeri, kendisiyle ilgilenen her insanın kendisini
sevdiğine inanabilir ve kendisinin de onu sevip sevmediğini
anlamaya çalışmaz. Sevgi uğruna kendi benliğini ortadan
silerek diğer insanları hoşnut etmeye çalışması sonucu
sömürülebilir ya da ciddiye alınmayabilir ve bunu
farkettiğinde de yoğun bir kızgınlık yaşayabilir.
Alışageldiğinin dışına
çıkmak ve daha önce denememiş olduğu davranış
biçimlerine başvurmak onun için öylesine korkutucudur ki,
farklı seçeneklerin de olabileceğini göremez.
Nevrotik kişi, ilişkilerinde bencil ve tutarsızdır.
Sorunların işbirliğiyle çözümlenebileceğim öğrenememiştir.
Nevrotik kişi daha kolay bir çözümü göremediği için,
bunun ötesinde bir çare arar. İçinde bulunduğu durumları
kendi içsel dünyasına göre algılar ve çevresindeki olayların
kendisiyle ilgili olup olmadığının ayrımını yapmakta güçlük
çeker. Örneğin, kalabalık bir yerde karşı cinsten biri
yanındakilerle gülüp konuşurken bir an için kendisine gözü
takılsa bunu hoşlanma belirtisi olarak değerlendirebilir.
Tepkilerini ve
yorumlarını genelleştirme eğilimindedir. Tek bir kişiden
duyduğu ve doğruluğu kanıtlanmamış bir olayı, çevresine
«herkes» öyle söylüyor biçiminde aktarır.
Nevrotik kişi olayları «siyah» ya da «beyaz» biçiminde
algılar.İnsanları ya aşırı olumsuz ya da aşırı olumlu bir
biçimde değerlendirir.
Nevrotik kişi davranışlarından kendini sorumlu tutmaz,
çevresindeki olayların kendi istemi dışında oluştuğuna ve
onlara yön verebilmenin kendi elinde olmadığına
inanmıştır.
Kendine özgü bir dünya görüşü geliştiren nevrotik kişi,
olayları diğer insanlar gibi değerlendiremez. Görüşlerine
uymayan olayları görmezlikten gelir ya da olayların yalnız
kendi görüşlerine uyan bölümlerini algılar.
Eksiklik üstünlük yönünden kendi durumunu diğer
insanlarla karşılaştırırken de yanılgıya düşer. Üstünlüğünü
de eksikliğini de abartarak değerlendirir.
Nevrotik kişi sürekli kendini gözlemler, kendisini aşırı bir
biçimde eleştirir, küçük ve değersiz bulur.
Değersizliğini görmemek için çoğu zaman davranışlarını
kısıtlar; ancak bu kez de kendisini ortaya koyamamış
olmanın getirdiği değersizlik duygularına kapılır.
Davranışlarından ve onların yaratacağı sonuçlardan sürekli
kaygı duyar.
Nevrotik döngünün yukarıda sayılan ortak belirtilerinin
tümü birden aynı insanda bulunmaz. Davranışları nevrotik
öğelerden tümden arınmış çağdaş bir insan da
düşünülemez.
You need to log in to be able to comment.