Hangi kaynakları kullandın? Spinoza ile ilgili doğru saptamalar var ancak büyük çoğunluğu problemli bu yazının. Bir iki saate problemli gördüğüm noktaları kaynak belirterek yazarım. Ellerine sağlık güzel noktalara değinmişsin. Ethika’dan alıntı yaptın sandım başta, Ethika’yı bizzat okuyup ona bağlı kalmak daha az problem teşkil edeceği gibi, Spinoza’nın hangi kategoride değerlendirileceği sorusu geçersiz bir dipnot olur. Spinoza’nın dostlarına yazdığı mektuplar da çok daha farklı inceliklerle dostlarının sorularına cevap verir. Ethika tartışmaya kapalı bir yöntemle yazılmasına karşılık Mektupları bunları açımlandırır. Birçok problematik mevcut. Sıfat konusu, uzay ve zaman, parça-bütün , natura naturans, natura naturata.. Aklın Islahı, TP, TTP de bunların yanında incelenmeli. Spinoza’yı okumaya başlayanlar katiyen erken davranmamalıdır. Onun kanına karıştıktan sonra onun yapısı kendisini gösterir. Olağanüstü bir felsefe bana sorarsan
5 spotify kanalı, 1 felsefe ogretmeni arkadaş, makaleler ve dergilerden okuduklarım😃
Hangi kaynağın doğru olduğunu tam bilememekle birlikte çoğu bulduğumu saldırırcasına okudum
Novalis’in açıklamaları tek başına ele alındığında Spinoza’yı farklı bir noktaya taşıyan pek de iyi niyetli diyemeyeceğimiz teologlar mevcut. Novalis’i Spinoza’ya yönelik ifadeleri bir yana, Spinoza’yı Alman filozoflarına tanıtan Lessing var. Lessing’den sonra Spinoza’ya yönelik ilgi artar. H.Heine de Spinoza’yı ateizmle suçlayanlara Spinoza’nın Tanrısını teolojik bir noktaya taşır. Tüm bunlar Spinoza’yı doğru değerlendiremediklerini gösterir. Spinoza’nın Tanrı anlayışı hiçbir Tanrı anlayışıyla bağdaşamaz, çünkü bizatihi Tanrı’nın reddidir onun felsefesi. Dolayısıyla siz isterseniz Doğa deyin isterseniz Tanrı deyin, diye bir ifade kullanır Mektuplarında. Öte taraftan felsefesinin mantıki gerekçelerini yakalayan birinin Spinoza’nın Tanrı inancı taşıdığını ifade etmesi bile tuhaf. Cemaati Spinoza’daki ateizmi sezmişti. TTP, Tevrat’ı yazanın Musa bile olmadığını, Peygamberlerin cahil kimseler olduğunu, dini düşüncenin korku ve itaat üzerinden şekillendiğinin açık kaynağıdır. Dinlerle işi olmayan bu adamın Tanrı’yı kendine özgü biçimde ele alıp onu bizim anladığımız anlamda anlaması mümkün mü? Kaldı ki Tanrı’yı bir inanç boyutuyla bile ele almaz. İnançların çürük temellerine işaret eder. Spinoza’ya bir solipsist de diyemeyeceğimize göre, argümanlarının geometrideki kesinlikle eşdeğer olduğunu belirtip Tanrı’yı mantıksal olarak öznel bir kavrayışla ele alması mümkün mü?
Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir.