Soyut dil Yunan’da gelişiyor. Aynı şekilde felsefenin de doğmasının nedenlerinden biri bu. Doğu’da bir tür inanc sistemi oluşturuluyor. Ama Yunan mucizesi gerçekdışı. Martin Bernal’in kitabı bu konuda çok yaratıcı bir okuma sağlıyor.
Soyut dilden kastımız, soyutlamalar yaparak ilkelere varmak, kural ve kaideler sınırında düşünmek ve eylemek ise evet Yunan'a dayanıyor. Ama bu -pozitif anlamda kullanılacak- bir gelişme değil; insanın uçsuz bucaksız düşünce evrenine sınır koymak, onu bariyerlerle çevrelemektir çünkü. Homeros ve Hesiedos'ta resmedilen zengin ve esnek dünyayı -mesela- bu yüzden filozofların evreninde bulamayız.
Homeros ve Hesiodos’a nasıl baktığımızla alakalı bu. Finley gibi tarihçiler bu yazarlarda çok somut bir dünya tasviri bulur. Hepsi toplumsal koşulların ürünü ne de olsa. Filozofların da negatif anlamda bir yanı bulunmadığını düşünüyorum.
Dünyaları somuttur evet, bu yüzden de tasvirleri (dilleri) soyutlamaya dayanmaz. "Filozoflar" gibi bir isimlendirme altında listelenebilecek onlarca ismi negatif ya da pozitif bir değerlendirmeye tabi tutarak aynı kefeye koyamam. Olumlanabilir olanlar kadar eleştirilebilir tarafları da olabilir ve vardır.
You need to log in to be able to comment.