Aslında Türklerle Ermeniler gerek Selçuklu Devleti, gerekse Osmanlı Devleti dönemlerinde yaklaşık 850 yıl önemli bir problem olmadan birlikte yaşadılar ve aynı devletleri paylaştılar.
1 Ocak 1998 ile 2001 yılı başına kadar son 3 yıl içinde Osmanlı arşivinde araştırma yapan yabancı araştırmacıların ve bunların yıllara göre yaptıkları araştırma sayılarının bir listesini sunuyorum. Bu 3 yıl zarfında 52 ülke araştırmacıları tarafından 549 araştırma yapılmış ve bunların içinde Ermenilerle ve özellikle tehcirle ilgili hiçbir araştırma gerçekleştirilmediği gibi izin talebinde de bulunulmamıştır.
Sayfa 115Kitabı okudu
Prens Sabahaddin Bey’in Adem-i merkeziyetçi bir idare tarzını benimseyen siyasi programı, Ermeniler’ e çok çekici gelmişti, muhtariyet ve sonra bağımsızlık yolunu açabilirdi. Ermeniler, bu bakımdan Prens Sabahaddin’in programını desteklediler.
Sasun isyanının, Avrupa’nın fiili bir müdahalesine yol açmaması karşısında Ermeniler, 1895 yılında Hınçak komitesi üyelerinin kışkırtmaları sonucu; İstanbul, Trabzon, Erzincan, Urfa, Erzurum, Diyarbekir, Sivas, Malatya, Maraş, Muş, Kayseri, Yozgat ve Zeytun’da olaylar çıkarttılar.
Osmanlı Devleti, Berlin’de İngiltere’nin destek ve yardımını ummaktaydı. Fakat İngiltere konferans toplanmadan önce, geçici de olsa Osmanlı’dan Kıbrıs’ı almayı başardı. Bu şekilde Rus tehdidini önleyerek Hindistan’a giden en kısa yolun güvenliğini sağlamış oldu.
İngiltere, Balkanlar’da Akdeniz’deki dengenin bozulduğunu iddia ederek Ayastafanos anlaşması yerine, diğer Avrupa devletlerinin katılmasıyla yeni bir antlaşma yapılması isteğini Rusya’ya kabul ettirdi. Yeni Anlaşmanın Berlin’de imzalanması kararlaştırıldı.