Yaşlandıkça, yalnızca insanları anlama yeteneğin gelişmiyor, Tom; zamana dair bir içgörü de geliştiriyorsun. Herhalde sen daha o noktaya gelemedin ama zamanı iki yönlü görebilecek kadar de rin bir anlayışa ulaştığın anlar oluyor. Hem ileriyi hem de geriyi görüyorsun. 'Geleceği anlamak için önce geçmişi anlamak gerek' derken, işin aslını anladıklarını zannetmiyorum, Tom. Aslında gerçeği görebilirsin. Olduğu gibi değil. Bölük pörçük. Parçalar halinde. Tersine işleyen anılar gibi. Anladığım kadarıyla geçmişin bir kısmını unuttuğumuz gibi, geleceğin de bir bölümünü unutu yoruz. Ama ben yeteri kadar gördüm.
“Ben şunu savunuyorum: Atatürk diktatördü. Buna hayır diyen tarih bilmiyor demektir. Ama hürriyeti öğretebilmek için bazen diktatörlük gereklidir. Sen bin sene hürriyeti hiç tecrübe etmemiş bir topluma hürriyeti bir tercih olarak takdim edemezsin. Hüsrana uğrarsın. Bugün dahi Türk toplumunun hür olmayı öğrendiğini zannetmiyorum. Siyasi tercihler bunu gösteriyor. Lider arıyor, çoban arıyor kendine insanımız. Halbuki Atatürk, bundan kurtulun diyor. “Ben size hiçbir ayet, hiçbir doktrin bırakmıyorum, kafanızı kullanın. Probleminize göre çözüm getirin.”
"Onları bir daha görebileceğinizi zannetmiyorum."
"Belli mi olur Bay Frodo? Görürüz belki."
Sayfa 520Kitabı okudu
Şeytan'ın beni tercih edeceğini zannetmiyorum. Benim gibi zavallı, tükenmiş bir ruhtan nasıl fayda sağlayabilir ki?
