Tanrı, ara sıra, çocuklarının, insan kötülüğüne katlanmalarını ister. Amacı da, kurban olarak seçtiği kişinin bu deneyden daha güçlü ve soylu olarak çıkmasını sağlamaktadır.
Onu serseri olmasın diye işe aldırdığı kardeşi mi öldürmüştü gerçekten? Neden olmasın, Gülabi gibi birçok cahil erkek, namustu, şerefti, töreydi diye kız kardeşlerini hunharca katletmiyor muydu bu ülkede?
"Paşam hiçbir nakil aracım yoktur, ne olacak bu askerin hali?" Diye soruyor. Hafız Hakkı Paşa kısa bir tereddütten sonra, "En yakın yer Sarıkamış, biraz sabırlı olun" diyor. Yani Rusların elindeki Sarıkamış, Rusları yenip alacaksın, orada tedavi edebilirsin!
Süre böyle uzayınca donarak ölümler arttı, harekât faciayla sonuçlandı. Daha çok sayıda şehitler verdiğimiz savaşlar vardır. Fakat Sarıkamış, askerin kumanda hataları yüzünden donarak can verdiği, 30 bin askerin tek kurşun sıkmadan şehit düştüğü bir faciadır.