Tayfun Arı
@Otodidakt1i
İyinin ve Kötünün Ötesinde.
İstanbul
23 Haziran
346 okur puanı
Kasım 2020 tarihinde katıldı
Şu anda okuduğu kitaplar
Okuma Hedefleri
Heidegger, "uzak" ile "yakın" arasında, kavranması zor bir ilişki kurar:-
Meinen wir Nähe, meldet sich Ferne.
("Das Wesen der Sprache, III", (1958) Unterwegs zur Sprache, 1975, S.209)
Çevirmesi de zor bir deyimleme:-
Yakını kastettiğimizde, uzak kendini bildirir.
Biz yakına yöneldiğimizde, uzak çıkagelir.
Yakına sesleniriz, çıkıp gelen uzak olur.
Biz yakını çağırırız; uzak, 'geldim' der.
Zor...
Garip bir dengedir bu: Yaşadığı yakınlıklar ve uzaklıklar —yakınlaşmalar, uzaklaşmalar—, kişinin yaşamında karşı karşıya gelerek, hem bir yoğun çelişmeler yumağı, hem de bir uzun uyumlar dizisi oluşturur:-
Okur Takip Önerileri
Kaydedilenler...
SOKRATES: Hera adına, dinlenmek için güzel bir yer. Çınar yüksek ve dalları geniş bir alana yayılıyor, salkım söğüdün yüksekliğiyle gölgesi çok güzel ve çiçek açmış haliyle çevresine nefis kokular yayıyor. Islak ayaklarımdan anladığım kadarıyla çınarın altından akan şirin pınarın suyu çok soğuk. Etraftaki genç kız heykelciklerine ve heykellere bakılırsa burası Nymphelere ve Akheloos'a adanmış kutsal bir mekan olmalı. Dahasını istersen, hoş ve iç açıcı esinti tatlı yazlık ezgilerle cırcır böceklerinin korosuna eşlik ediyor. Ama her şeyden en sevimlisi, hafif bir eğimle yayılan şu gür çim. Toprağa uzandığımızda bizi dinlendiren bir yastık olacak. Demek ki sevgili Phaidros bana çok iyi rehberlik etmişsin.
PHAİDROS: Ama sen de tuhaf adamsın dostum! Buranın yerlisi gibi değil, gezintiye çıkarılan yabancılar gibi konuşuyorsun. Kentin sınırları dışına çıkmadığın gibi, gördüğüm kadarıyla surların dışına da çıkmıyormuşsun.
SOKRATES: Affet beni sevgili dostum. Ben öğrenmeye tutkunum ve ağaçlarla kırlar bana bir şey öğretmezken kentteki insanlar çok şey öğretir. Ama beni dışarı çıkarmanın yolunu buldun sanırım. Çünkü insanların önlerinde yaş bir ağaç dalı ya da meyve sallayarak aç hayvanları istedikleri yere götürebildikleri gibi, sen de kitaba yazılmış söylevlerle bana bütün Attika'yı ya da istediğin başka her yeri gezdirebilirsin. Şimdilik buraya geldiğimize göre çimlere uzanacağım, sen de rahat hissedebileceğin herhangi bir konumda söylevi okumaya başla.
Kaydedilenler için .d
PHAİDROS: Farkında değilmişim! Ama Zeus adına söyle bana, sen bu efsaneye inanıyor musun?
SOKRATES: Eğer ben de bilgeler gibi inanmasaydım pek aykırı davranmış sayılmazdım. Sonra bir açıklama bulmaya çalışır, arkadaşı Pharmakeia ile oynarken kuvvetli bir rüzgarın kızı kayalara doğru savurduğunu ve bu şekilde öldükten sonra onu Boreas'ın kaçırdığı efsanesinin doğduğunu söylerdim. Aynı açıklama Ares Kayası'ndan kaçırılması durumunda da geçerli, çünkü buradan değil, oradan kaçırıldığı da söylenir. Ama ben bu tür açıklamaların hoş olmalarına rağmen yetenekli ve çok çaba göstermeye razı bir insana yakıştığına inanırım. Aslında bu insan çabalamasına karşın pek de başarılı olamayacaktır, çünkü bu efsaneyi açıkladıktan sonra Hippokentaurosları ve Khimera'yı da açıklaması gerekecektir. Ardından Gorgonlar, Pegasoslar ve onlar gibi canavar görünümlü, açıklanması zor ve tuhaf bir sürü yaratık gelecek. Bir insan onlara inanmaz ve her birini kaba bilgilerden yararlanarak mantıklı nedenlere dayandırmak isterse çok zaman harcamalıdır. Ama dostum, benim bunlara ayıracak zamanım yok, çünkü -Delphoi'deki yazıta göre konuşmam gerekirse-daha kendimi tanımıyorum ve kendimi tanımazken bana yabancı olan şeyleri araştırmayı gülünç buluyorum. Dolayısıyla az önce söylediğim gibi bu konular hakkındaki yerleşmiş inançları kabul ediyor, onları değil kendimi sorguluyorum. Typhon'dan daha karmaşık ve daha saldırgan bir canavar mı, yoksa doğası gereği alçakgönüllü tanrısal bir yazgıya sahip uysal ve basit bir hayvan mıyım diye düşünüyorum.
Platon'un aşk, güzellik ve retorik hakkındaki düşüncelerini dile getiren Phaidros çağdaş düşünürlerin büyük önem verdiği felsefi diyaloglardan biridir. Üstadın Şölen' de açıkladığı aşka ilişkin düşüncelerini ve Gorgias'ta açıkladığı retoriğe ilişkin düşüncelerini geliştirerek daha da ileriye götürür.
Aşk kavramı tarih boyunca insanların kalplerini birbirlerine bağlayan gizemli bir güç olarak nitelendirilmiştir. Platon'da ise hem insani hem de tanrısal bir nitelik kazanır. İnsani olandan tanrısal olana ulaşmada bir tür araç işlevi görür. Bu geçişte ilk basamak "güzel"i sevmektir. Bu "güzel", başlangıçta tikel bir "güzel" iken sonrasında tikellerden bağımsız ideal bir "güzel"e dönüşür. İdealle ilişkinin ürünü olarak ortaya çıkan mutluluk, maddiyatla ilişkiden ortaya çıkan mutluluktan daha yücedir. Aşkın diyalektik sürecini yaşamış bir insan ulaştığı ideal seviyeden sonra dönüp tekrar bu dünyadaki ilişkilerine baktığında muhtemelen mutsuzlukla karşılaşacak ve kendi ruhunu oradan uzaklaştırmaya çalışacaktır. Çünkü o gerçek anlamda "güzel" i yeniden görmüş, bunu hatırlamış ve gerçek bilgiyi elde etmiştir.
Tayfun Arı tekrar paylaştı.
Dal goncayı bir sabah açılmış buldu,
Gül melteme bir masal deyip savruldu
Dünyada vefasızlığa bak; on günde
Bir gül yetişip, açıp, solup kayboldu.
Sen acırken bana, hiç bir günahımdan korkmam
Benle oldukça; yokuş, engebe, yoldan korkmam
Beni ak yüzle diriltirsin a Tanrım, bilirim;
Defterim dolsa da suçlarla, siyahtan korkmam.
youtu.be/CjTrzaDwrA4?si=... 🎶
Ve Protagoras şöyle dedi: "Hevesini ve düşüncelerini ifade etme şeklini takdir ediyorum Sokrates. Başka açılardan kötü biri olduğumu sanmıyorum ve insanlar içinde en az kıskanç olanı benim. Çünkü birçok kez söylediğim gibi, karşılaştığım insanlar içinde ve özellikle senin yaşıtların arasında en çok hayranlık duyduğum kişi sensin. Hatta günün birinde adın bilgeliğiyle nam salmış insanlarla birlikte anılırsa hiç şaşırmayacağım. Bu konuları ne zaman istersen başka bir vesileyle etraflıca görüşürüz. Ama şimdi başka bir şeyle ilgilenmemizin vakti geldi."
"Peki, istediğin bu olduğuna göre öyle yapmalıyız," dedim. "Zaten benim de çoktan size söz ettiğim yerde olmam gerekiyordu, ama güzel Kallias'ın hatırı için burada kaldım." Bunları söyleyip dinledikten sonra [oradan] ayrıldık.
Sokrates
Protagoras, seninle tartışmak istememin nedeninin beni de her zaman şaşırtan şeyleri inceleme isteğimden başka bir şey olduğunu sanma. Çünkü Homeros'un dediğinin çok doğru olduğuna inanıyorum. 'Biri görmezse biri görür en gerekli şeyi' Çünkü bu şekilde hepimiz her eylem, söz ve düşünceye daha yaratıcı bir şekilde yaklaşırız. Ama bir insan 'tek başına bakarsa' hemen yollara dökülür, gözlemini anlatmak ve teyit ettirmek için birilerini arar ve bulana kadar aramaya devam eder. Bu yüzden ben de başka herkesten çok seninle tartışmaktan keyif alıyorum.
Simonides
O halde, bu uçsuz bucaksız toprakların meyvelerini
yiyenlerin arasında kusursuz bir insan bulacağım diye
hiçbir zaman imkansız olanı arzulamayacak,
hayatımın zarını erişilmez ve boş umutlar için
atmayacağım. Böyle birini bulursam eğer
size haber veririm.
Bu bilgeler Delphoi Tapınağında bir araya geldiklerinde, bilgeliklerinin ilk meyvelerini sunarcasına herkesin tekrar tekrar kullandığı 'Kendini tanı' ve 'Aşırıdan kaçın' özdeyişlerini tapınağın duvarlarına kazımışlardı.