Ben ne okudum böyle diye diye bitirdiğim bir kitap oldu. Başlamadan belirteyim, okuduğum ilk Upton Sinclair kitabı. Yazarı okumaya Kömür Kralı ile başladım ve devamı gelecek.
.
Kömür madenleri sahibi bir babanın oğlu olan Hal, Joe Smith takma adıyla sosyolojik gözlemler yapmak için bir maden ocağında çalışmaya başlar. Gözlem için girdiği madende şahit olduğu insanlık dışı çalışma şartları onu büyük bir grevin liderine dönüştürür.
Kitap daha ilk satırlardan Zola’nın Germinal’ini hatırlattı. Hatta Germinal’in Amerika paralel evreni diyebilirim. Zola’nın evreninden farklı olarak Kömür Kralı göçmen işçi sorununu, dünyanın belki de en büyük utanç kaynağı köleliği de yüreğimize saplıyor.
Güvenlik önlemlerinin bile isteye yok sayılması, hiçbir hakka sahip olmayan işçilerin örgütlenmesine engel olmak için baskıyı daha da arttıran düzen, üst- orta sınıfın kasıtlı kayıtsızlığı, ezilenlerin cumhuriyetinde yine “en” ezilen olarak kadınları görüyor olmak zorladı ve tetikledi beni.
.
Okuduğum en güzel toplumcu-gerçekçi kitaplardan biriydi. Yazar kitabı yazarken defalarca madene gidip gözlem yapma şansına erişmiş. Kitabı bu kadar gerçek yapan belki de budur. Karakterlerin ete kemiğe bürünmesini sağlayan, tümünün dönüşüm sürecine bizi dahil eden sert ama çok değerli bir kitaptı.
.
“Bazen sabahleyin gidip de ocağın ağzında durmak ve haykırmak istiyorum: Geri dönün! Hemen bugün kanyona inin! Gerekirse açlık çekin, gerekirse dilenin, yeter ki kömür madenciliğinden başka bir iş bulun.”
