Başlamadan önce şunu belirtmek isterim ki bu kitap körü körüne dogmalarına bağlı olan insanları rahatsız edecek cinsten bir kitap. Bu yüzdendir ki incelemelerin çoğunda sağlam bir argüman sunmaksızın "tavsiye etmiyorum, okumayın." gibi cümlelerle karşılaşıp hayret ettim. Sevgili okurlar, bir kitap sizin dini görüş ve yaşayışınıza göre yazılmadıysa bu onun kötü bir kitap olduğunu göstermez. Bunun ayrımına ve bilincine varmanızı diliyor ve okumaya başlayacak olanlardan bu yorumların yanıltıcı etkisine kapılmamalarını rica ediyorum. Kitaba gelecek olursak, kitap ne mi anlatıyor? Cebelavi Sokağı'nın unutkan, hırslı, kötü çocuklarını, bizi anlatıyor. Bir de bu kötülüğe rağmen sıyrılıp Cebelavi'yi görme şerefine erişenleri. Dinler ve peygamberler tarihini alegorik bir dille kurgusuna yansıtan Necib Mahfuz, kitapta sırasıyla Adem, Musa, İsa, Muhammed peygamberlere farklı karakter isimleri üzerinden, Tanrı'ya Cebelavi karakteri, en son bölümde ise Arif karakteri üzerinden bilime yer veriyor. Sadece peygamberleri değil aynı zamanda Umayma karakteri üzerinden, Adem' e yasaklı elmaya el uzatması için telkinde bulunup bu affedilmez hata yüzünden tüm insanoğlunun dünya cehennemine gitmesine sebep olan Havva'ya ve İdris karakteri üzerinden de şeytanı ve çocuklarını da anmadan geçmiyor yazar. Habil ve Kabil'den tutun da, On Emir'den, dört halife devrindeki kargaşadan, İsa'nın Allah'a tekrar döndürüldüğüne kadar birçok şeyi ustaca, ilmek ilmek işliyor. Mutlu biten her bölümün sonunda insanların başlarına gelen olayları çabucak unutmaları ve tekrar kötü yönetim şekline, aynı pervasızlığa dönmeleri toplumsal bellek kaybına büyük bir gönderme yapıyor. Böylesine güzel, alegoriyi ustalıkla kurgusuna temiz bir ayna ile aksettiren bir yazarın anlatımının basit olması biraz can sıkıyor. Ancak bunun da kitabın asıl dilinden değil de İngilizce'den çevrilmiş olmasından kaynaklandığını varsayıyorum. Kitabın sonunda Arif'in yani bilimin Cebelavi'nin ölümüne yol açması eleştirilere maruz kalsada eleştirmenlerin bundan ziyade diğer bölümlere odaklanması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü yazar diğer yazarlar gibi asıl anlatılmak isteneni son bölümde değilde diğer bölümlerde okuyucuya yansıttığı kanısındayım. Kitapta yer alan "Zorbalıktan sadece size karşı olduğu zaman nefret ediyorsunuz!" cümlesi Cebelavi Sokağı'nın değişmeyecek kaderini de gösteriyor. Okuyacak olanlara naçizane tavsiyem ise youtu.be/wlO_DrPYEgU parçasını arada açarak okumaları yönünde olacaktır. Kitaptan ayrı bir zevk alacaklarına eminim. Dogmalarınızı belli bir süre rafa kaldırıp okumanız dileğiyle, keyifli okumalar. :)