İnsan'ı Çözmüş Bir Roman: Kıskanmak
Muhtemelen kimsenin psikolojiymiş, psikanalizmiş bilmediği, bilse de umursamadığı, roman yazarken bu hususları hiç dikkate almadığı bir dönemde çok iyi bir iş çıkararak bu güzel kitabı yazmış Nahid Sırrı Örik.
Kıskanmak, kin duygusunun bin türlü duygu altında gizlenip bir anda hortlayabilmesinin romanı. İnsanın insanın yurdu değil belki olsa olsa kurdu olabileceğini anlatan bir roman. Başta bir erkeğin kadını kıskanacağını, onun için yanıp yakılıp tüm hayatını yok edebileceğini düşünsek de roman aslında başka biri üzerine kurulmuş: Abisini kıskanan, onu yerin yedi kat dibine göndermek için yıllarca doğru günü hatta saatleri bekleyen kız kardeş Seniha üzerine.
Seniha'nın nefreti en saf, iyi niyetli duygularımız altında bile yeni bilenmiş bir bıçak gibi parlayan başkalarına karşı kinimizi yansıtıyor. Yazar böylesi durumlarda bilinçaltımızdan bilinç düzeyine çıkaramadığımız, kendimize dahi söylemekten imtina ettiğimiz hisleri olabildiğince incelikle aktarmış. Karakterlerin böylesi gerçekçi tasvir edilişi eserdeki yetkinliği de gösteriyor. Çünkü bu dönemde yazılmış roman kişileri genellikle ''karakterden'' öte bir ''tip'' gibi. Keskin özellikleri olan, nerede ne yapacağı tahmin edilebilen, derinlikten yoksun varlıklar. Nahid S. Örik ise bunu yıkabilmiş, kahramanları yaşayan insanlar gibi hemen hemen canlı suretinde.
Ben romanı Demirkubuz'un filmi sayesinde tanımış, günün birinde izlerim diye yıllarca beklemiştim. Ama gördüm ki film romanın yanında bir karikatürü andırıyor. Filmde mecburen hem ince ayrıntılar hem de karakterlerin geçmişleri atılmış. Geçmişlerini bilmediğimiz için karakterlerin hayatını gördüğümüz gelecekte neden öyle davrandıklarını da anlayamıyoruz, bir neden sonuç ilişkisi kuramıyoruz. Roman karakterlerin kesifliğini yansıtabilmeyi bilmiş. Demirkubuz'u çok sevmeme rağmen film ise bir kukla oyunu düzeyinde diyebilirim.
Enis Batur'un romanın ön sözünde bahsettiği eksikler olsa da ben eserin sadece iyi yönlerinden bahsedip zamanında hak ettiği değeri görmeyen bir sanatçıya naçizane torpil geçmek istiyorum. Çünkü o dönemde negatif bir anti kahramanın başrolde olduğu bir roman yazmak bile sanki başlı başına tebrik edilebilecek bir durum.
Bazen bilinçaltımızın biz ne dersek diyelim bizi dinlemeyip aklına estiği gibi davrandığı, bilinçli duygularımızı bir oyuncak derekesine indirdiği olabiliyor. Kimsenin sütten çıka ak kaşık olmadığını, insanın çoğu zaman sevgi değil de nefret tarafından yönlendirildiğini içgüdülerimizle de olsa biliyoruz. Böyle zamanlarda bazen bir filozofun ''Nefret başarısızlığa uğramış sevgidir.'' sözünü hatırlıyorum. Hep abisinin gölgesinde yaşayan, abisinin geleceği için ailesi tarafından hayatı iç edilen Seniha başka ne yapabilirdi ki?
Kıskanmak, benim için insan denilen yumağı çözmüş bir roman. Sözü Bruce Fink'in 
Lacan'da Aşk kitabından bir cümleyle bitireyim: ''Bir çocuğun hayatındaki hiçbir mücadele, kardeşleriyle mücadelesindeki kadar nefret dolu bir tutku ve rekabetle sonuçlanmaz.''
··
2.255 görüntüleme
Kitabı öyle bir anlatmışsınız ki okumadığım için üzülüyorum. Keza proje ödevim kapsamında bir kitaptı ama daha sonra tanımadığım bilmediğim bir kitap ve yazar olunca kitabı değiştirdim ama şimdi büyük bir yeis içinde okumamanın bedelini ödüyorum. Ve tebrik ederim güzel bir inceleme olmuş 👏
Umarım bir gün bu kitabı da okursunuz. İyi okumalar. ☺️
1 sonraki yanıtı göster
Güzel anlatmışsın , filmini sinemada izlemiştim hey gidi Demirkubuz seviyoruz malum :) Bu arada sitemizde inceleme devri kapanalı ne kadar oldu ? Yazılmaya devam etse de o iklim kaybolalı yani.. Belki 1 ya da 2 sene oldu. Gerçek bir temizlik yapılmazsa , sosyal medya çöplüğü olma yolunda hızla ilerliyor..
Eskiden de öyle çok inceleme yapmıyordum ama artık iyice bıraktım. Burada inceleme yapmak çok anlamlı gelmemeye başladı. Twitter’daki gibi burası da gürültülü bir yer olmaya doğru gidiyor.
Demirkubuz’un filmi de güzeldi. Roman ise ondan daha güzel. Doğal olarak romanın yoğunluğu yüksek. Ayrıca Demirkubuz filmde birkaç kritik noktayı atmış gibi geldi :)
Mükemmel inceleme, harikasınız 🌸
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.