Bir At Bara Girmiş’i okuyan okurlar, kitabı sevenler ve sevmeyenler diye ikiye ayrılmıştı, keskin bir şekilde.Kitabı yarım bırakanlar da çoktu.
Ben çokça sevenlerdendim.
David Grossman’la Bir At Bara Girmiş ile tanışıp, sevmeyenlerin fikrini değiştirecek bir kitap Ülkenin Sonuna diye düşünüyorum.
Gözü korkanlar da korkmasın.İki kitap arasındaki kurgu, anlatım inanılmaz farklı.
Kitap, İsrail’de 6 Gün Savaşı olarak bilinen dönemde (1967) bulaşıcı hastalık nedeniyle karantinada oldukları için sığınağa indirilmeyen, başlarında sürekli ağlayan Arap bir hemşireyle bırakılan yüksek ateşli üç gencin diyaloglarıyla başlıyor.Diyalog demek de doğru değil aslında, daha çok sayıklama bunlar.
Ora, Avram ve İlam arasında tüm karanlığa rağmen, bu yıllardan başlayıp, uzun yıllara yayılan bir dostluk, aşk, sevgi sarmalı oluşuyor.
2000 yılına geldiğimizde, Ora’nın İlam’la bir yıl önce ayrıldıklarını öğreniyoruz. Avram’ı değil İlam’ı seçmiş Ora diye düşündüm.Oğlunu askeri görev yerine (yine seferberlik vardır) teslim etmek için bir taksiyle yola çıkan Ora, yılların dostu taksi sürücüsü Arap Sami’yi de gerilim içine sokar düşünmeksizin.
Sami, Ora, oğlu Ofer arasındaki ilişki ; sevgi , dostluk dolu olsa da Ortadoğu’nun içinde bulunduğu gerilim, korku, nefret bu ilişkiye de yansır.David Grossman İsrailli bir barış aktivisti.Sami karakterinin yer aldığı bölümler yazarın ülkesine Araplar açısından baktığını, bakabildiğini çok net gösteriyordu.
Ofer askeri göreve gidince, evde kalırsa oğluyla ilgili kötü haber alacağını düşündüğü için evden ayrılıp, ülkenin kuzeyine doğru yürüyüşe çıkar Ora.Yanında Avram’ı da sürükleyerek...
Bu uzun yürüyüş sırasında Avram, Ora ve İlan arasındaki yıllar içinde açılmış uzaklıklar, kopuşlar ortaya çıkarken, boşluklar da dolar.Ora anlattıkça anlatır.Büyük oğlu Adam’ı, küçük oğlu Ofer’i, kocası İlan’ı anlatır.Kardeşliği, anneliği, dostluğu, aşkı, nefreti, korkuyu anlatır.Avram’ın hayattan kaçışını sorgular.
Ofer’i anlattıkça onu hayatta tutabileceğini düşünür Ora.Avram’ı da hayata bağlayacağını belki de.
700 sayfadan fazla kitap.Her sayfası, her cümlesi bir ağıttı benim için.Bir annenin ağıdı, yurdunda korku ve nefret arasında sıkışıp kalmış herkes için bir ağıt.
Çok güçlü, savaş karşıtı, siyasi bir kitap Ülkenin Sonuna.
David Grossman bu kitabı yazdığı dönemde, askerlik yapan oğlunu kaybetmiş.Ora’nın sesinde onun da sesini duydum.
Benim için unutulmaz, çok büyük bir roman Ülkenin Sonuna...
