Nietzsche ve Hölderlin Benzerliği
Firtz'in bu şaire tutkusunun sürekli artmasının esin kaynağı sadece şairin eserleri değil aynı zamanda hayatıydı. Fritz onun hayatı hakkında çok bilgiliydi ve Hölderlin'in hayatı ile kendi hayatı arasındaki benzerlikler sebebiyle kuvvetli bir şahsi özdeşleşme hissettiği neredeyse kesindir. Tıpkı Nietzsche gibi Hölderlin debabasını erken yaşta kaybetmişti, annesinin etkisi altında çok kalmıştı, doğayı seviyordu ve çok sayıda doğa şiiri yazmıştı. Pforta'ya çok benzeyen bir yatılı okula gitmişti, kabalığın her şeklinden nefret ederdi ve melankoliye eğilimliydi, okulda yeni dostlar edinmişti ama evinde de yakın bir dostu vardı. Alman kültürünün mevcut durumundan rahatsızdı, ayrıca antik Yunan'a büyük ilgi duymakla beraber üniversitede teoloji okumaya yeltenmişti.
İkisi arasındaki benzerlikler yetişkinlikte de devam ediyordu. Hölderlin özel hocalık yaptığı çocuğun annesi olan Susette Gontard'a imkansız bir aşkla tutulmuş, onu şiirlerinde "Diotima" adıyla anmıştı; Nietzsche ise Cosima Wagner'e karşı aynı ölçüde dayanılmaz bir aşkla bağlanmış ve onu "Ariadne" diye anmıştı. Elbette en çarpıcı benzerlik hem Hölderlin'in hem de Nietzsche'nin uzun süreler deliliğin karanlığında kalmasıydı; Hölderlin 1806'dan 1843'teki ölümüne kadar, Nietzsche ise 1889'dan 1900'deki ölümüne kadar akıl sağlığından yoksundu. Anlaşıldığı kadarıyla Hölderlin, kendini insandan ziyade tanrı gibi hissederek Etna Krateri'nin içine atlayan antik Yunan şair Empedokles'le kuvvetli bir şahsi özdeşleşme hissediyordu. Fritz'in hipotezine göre Hölderlin deliliğin yaklaşmasını Etna'ya düşmek gibi anlıyordu: Empedokles'in Ölümü adlı "çok manalı, çarpıcı metninin ...melankolik tonlarına", diyordu Fritz, "bedbaht şairin geleceğinin, yıllar süren deliliğin ağırlığının" yankıları şimdiden sinmişti. Ama Nietzsche de Hölderlin vesilesiyle Empedokles'in ölüm tarzıyla özdeşleşmiş olabilir. Bu düşünce, Nietzsche'nin deliliğe giriş şeklinin bir ölçüde "önceden yazılmış" olma ihtimalini gündeme getirir.
Sayfa 60 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okuyor
··
45 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.