Kirpinin Zarafeti 2006 yılında Fransa'da yayınlanmış olup, pek çok ülkede de uzun süre çok satanlar listelerinde yer almıştır. İki milyona yakın nüsha satan kitap; 2009 yılında da "Yaşamaya Değer" (Le Hérisson) ismiyle sinemaya uyarlanmıştır.
Kitapta iki ana karakterimiz mevcut. Bunlardan ilki Madam Michel. Madam Michel edebiyata, sanata, müziğe, sinemaya (özellikle Japon), felsefeye ilgi duyan herkesin tanışmak isteyeceği bir kişilik. Ancak kendisinin oldukça 'sıradan' diye adlandırdığımız bir yaşamı mevcut. Kendisi lüks bir apartmanda kapıcı.Eşi vefat etmiş, kedisi Lev ole birlikte yaşayan 54 yaşında ve pek "normal" fiziksel özelliklere sahip olmayan bir kadın. Hem kapıcı olması hem de fiziksel özelliklerinden dolayı görünmeyen veya görülmek istemeyen bir kadın. Kendisi de zaten bu durumdan şikayetçi değil aksine bu durumu korumayı sürdürüyor. Etrafındaki insanlara onların görmek istediklerini gösteriyor. Ancak kendisinin görünüşünün ardında muhteşem bir birikim ve bilgiye sahip, araştırmayı okumayı, izlemeyi, dinlemeyi çokça seven kendi dünyasında yaşayan ve bunu korumayı tercih eden biri.Bu arada okumayı en çok sevdiği Rus Edebiyatı ve bu yüzden kedisinin adını Lev koyuyor.
Kitabımızın diğer ana karakteri 12 yaşındaki Paloma Josse. Josse içinde yaşadığı burjuvaziden nefret eden, bu durumu eleştiren, birçok konuda yaşının üstünde oldukça bilgi sahibi ve Japon kültürüne ilgi duyan bir genç kız. Ancak 13. yaş gününde ihtihar etmeyi planlayan bir genç kız.
Madam Michel ve Paloma Josse oldukça ortak yönü bulunan iki insan. Yalnızca Paloma Josse henüz kendi yolunu bulamamış ve içinde yaşadığı burjuvazi dünyada görülmeyen biri. Bu birbirine oldukça benzer iki yakın karakterin tanışması da, apartmana yeni taşınan Japon asıllı Mösyö Ozu sayesinde oluyor. Çünkü sınıf kavramı o kadar keskin ki, birbirlerini ancak bu şekilde bir aracı sayesinde tanıma imkanı buluyorlar.
Kitabı dönüşümlü olarak Madam Michel ve Paloma'nın gözünden okuyoruz. Özellikle Paloma'nın anlatımı olan Derin Düşünce bölümlerini çok beğendim. Ama kitapta Madam Michel tarafının biraz daha ağırlıklı olduğunu söyleyebilirim. Alt metni oldukça bilgi dolu olan çok güzel bir eser. Müzikten, felsefeye, edebiyata, sinemaya değinen çok zengin bir kitap. Özellikle felsefe ile ilgili olan kısımlar diğerlerine oranla daha fazla yer verilmiş. Benim çok fazla ilgi alanım olmasa bile sıkılmadan okudum. Okuyucu boğan bir anlatımı bulunmamakta. Konuya bağlı kalarak alt metin de sunulması, okurken daha keyifli olmasını sağladığını düşünüyorum.
Keyifle, merakla, farkındalıkla okuduğum ve çok çok çok sevdiğim bir eser oldu. Dili, anlatımı oldukça yalın ve açık; karakterlerde oldukça düz diye tanımlayabileceğimiz, bildiğimiz abartı olmayan şekildeler. Kitap sınıfsal ayrımcılığı acıtasyon yapmadan oldukça düz ama çarpıcı bir şekilde okura sunuyor. Okudukça hak veriyor ama dünyada hala değişmeyen bu durum karşısında şaşırıyor ve öfkeleniyoruz.
Önceden biraz önyargılı olduğum bir kitaptı. Bir dönem oldukça adını sık duyduğumdan dolayıydı, bu durumda. Ancak okudukça ne kadar yanıldığımı anladım. Çok başka bir şey okuduğumu düşünüyorum. Hem bu kadar sıradan bir şey okuyup hem nasıl bu kadar etkisinde kaldım anlamıyorum. Özellikle kitap sonuyla biraz beni dağıttı hatta kalbimi kırdığını söyleyebilirim. Ancak duygularımı tek bir cümleyle özetleyecek olursam, Chicaga Sun-Times Kirpinin Zarafeti için söylediği cümle olurdu. "Bütün büyük yapıtlar gibi bu hikaye de kalbinizi kıracak, ama bazen hayatın bu hüzne değeceğini anlamamızı -ya da hatırlamamızı- sağlayacak." Mutlaka okuyun ve okutturun, kalbe dokunan bir hikaye olduğunu düşünüyorum.
