"GAZALİ’DE DİN – FELSEFE İLİŞKİSİ-Yasemin ATABEY" adlı makaleden alınmıştır. ... Filozofları eleştirdiği eseri ise Tehafüt’ül-felasife’dir. Gazali filozofları, yirmi konuda eleştiriyor. Ancak üç konuda ısrar ediyor. (Boer, Çeviri: Kutluay, 1960:112) Bunlar; Allah’ın küllileri bilip, cüzileri bilmediği düşüncesi; ruhların ölümden sonra bedenle birleşmesini kabul etmemeleri meselesi; alemin kadimliği meselesi. Yeni Platonculuk’ tan etkilenen İbni Sina, Farabi gibi filozofların düşüncelerini ele alan Gazali, bu düşüncelere hücum etmektedir. Gazali’ye göre bu filozoflar felsefe ve dinin, yani akıl ve imanın bir arada olabileceğini savunmuşlardır. (Arslan, 2014:204) Aristoteles ve Platon’un görüşlerini benimseyen, Yeni Platonculuk’ un devamı niteliğinde olan Farabi, Kindi, İbni Sina gibi filozofların tezleri karşısında durmuştur, Gazali. Bu filozoflara göre, felsefe ve din uyum içindedir. Gazali ise felsefenin, filozofların kabul ettiği gibi İslam vahyinin tezlerine uygun olup olmayacağını inceliyor. Gazali, bu filozofların kabul ettiği tarzda felsefi ilahiyyatın İslam dinine her konuda uymadığını savunuyor. Aynı zamanda böyle bir ilahiyyat düşüncesinin mümkün olmadığını söylüyor. Yani tanrısal şeylerin felsefi araştırmaların konusu olamayacağını savunuyor. Bu şekilde yapılan bir araştırmanın da bizi doğru sonuçlara götürmeyeceğini düşünüyor. Bizi doğruya götürecek, hakikate ulaştıracak felsefenin ve aklın üstünde bir bilgi olması gerektiğinden söz ediyor. (Gazali, Çeviri: Güngör, 1960:17-18) Bilgi sorunu Gazali’nin düşünce hayatında önemli bir yerdedir. Doğru bilginin ne olduğu ve bu bilgiye nasıl ulaşılması gerektiğinin araştırılması gerektiğini söyler. Ona göre iç huzura ermek için hakikatlerin bilgisine ulaşılmalıdır. Bu bilgi şüpheden uzak olmalı. Yani hakikatin bilgisi, bizi yanıltmayacak ve içinde şüphe barındırmayacak bilgidir. Gazali’ye göre, kesin bilgiye ahlak yoluyla ulaşılır. Ahlak ise tasavvuf için bir hazırlıktır. Bireyin dünya işlerinden uzak durması ve arzularından kurtulması ile hakikate ulaşılır. (Ülken, 2015:245) Gazali, İhya’nın Acaib-ül-kalb bölümünde kalbin hallerinden ve kalp gözünden bahsediyor. Nur Kandili isimli eserinde de kalpten söz ediyor ve Nur’ları anlatıyor. Nur’u üç bölümde inceliyor. (Ülken, 2015:138-141) Onun için birinci derecede yer alan ve asıl olan Nur Allah’tır. Buradan yola çıkarak Allah korkusunu ve bu korkuyu diğer korkulardan ayıran özellikleri açıklıyor. Eserlerinde nefs konusuna da yer veren Gazali, nefsi meydana getiren iki şeyi açıklıyor. Bunların beden ve kalp olduğunu söylüyor. İnsanın bilmesi algılama yoluyla gerçekleşiyor. Daha sonra ayırt etme gücü meydana geliyor. En son zeka gücü ortaya çıkıyor. Bu durumdan sonra insanda kalp gözü açılıyor. İnsan, kalp gözü sayesinde akılla ulaşamayacağı bilgilere ulaşır. Bu sezgisel bilgi hakikatin bilgisidir. ...

Filozofların Tutarsızlığıİmam Gazali · Klasik Yayınları · 2014275 okunma

·

616 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Savaş