"Tarihi İsa'nın Arayışı" olarak bilinen Batı ruhunun dönemsel hareketinin sayısız yan ürünlerinden biri olan tarihsel öz arayışına ilişkin çalışmaları takip etmektedir. Aydınlanma, Hristiyanlık bildiğimiz şekliyle Nasıralı İsa'dan kaynaklanmadı. Ancak Hristiyanlık, İsa'nın ölümüyle Tanrı'nın sağına yükseltildiği ve zamanın sonunda kozmik yargıda oturmak için Adem'in cennetsel oğlu olarak geri döneceği inancı etrafında şekillendi. Tarihsel İsa, ikinci ve üçüncü yüzyıllarda yavaş yavaş tanrılığa yükseltildi. Bu gelişme, modern eleştiriler aldı. Nasıralı Isa'yı (tarihsel İsa) sözde imanlı Mesih'ten (Mesih, Pavlus'un ilk itiraflarında ve dördüncü ve sonraki yüzyılların inanç formülasyonlarında cisimleşmiştir) ayırt etmek için bilim adamları tarihsel İsa arayışı, İsa'nın kim olduğunu ve ne söylediğini bir dereceye kadar belirsizleştiren Hıristiyan katmanından kurtarma ve İsa'nın dinini, İsa hakkındaki dinden ayırt etme çabasıdır. Bu arayış, ilk eleştirinin ortaya çıktığı on sekizinci yüzyıldan beri devam ediyor. Bilim adamları, dini kontrolden bağımsızlıklarını ileri sürdüler. On dokuzuncu ve yirminci yüzyıllarda da azalmadan devam etti. Nasıralı İsa'nın kim olduğunu bulanlar şu soruları yanıtlamaya çalışmışlardır: İsa'nın adını taşıyan dinde İsa'nın sözleri ve eylemleri biçimlendirici bir rol oynuyor mu? İsa'nın yaşamı ve ölümü etrafında oluşan din hakkında söyleyecek bir şeyi var mı? Yoksa ilk Hıristiyanlar, Nasıralı İsa ile çok az veya hiç ilgisi olmayan bir din için bahane olarak onun adını ve ölümünü ödünç mü aldılar? Yazarımız çok detaylı bir şekilde hepsini kaleme almakta ve sonuç olarak tarihsel isa araştırmalarının Hıristiyanlığın dışındaki kaynakların da isa'nın tarihsel kimliğinin ortaya konmasında kullanılabileceğini ortaya koyması "diyalog çağı" olarak adlandırılan günümüz dünyasında İslami kaynakların, özellikle de Kur'an'ın, İsa ile ilgili bilgilerin de Hıristiyan araştırmacılar tarafından dikkate alınabileceğini ve İsa'nın gerçek kimliğinin ortaya konması için onlardan yararlanılabileceğini gündeme getirmektedir. Nitekim, çağımızın önde gelen teologlanndan Hans Küng, Hz. Muhammed'i "Helenist Gentile (Centil ya da Gentile, Tanah ve Eski Ahit'te "İsrailoğulları'ndan olmayan" anlamında kullanılan tabir. Günümüzde çoğunlukla "Yahudi olmayan" anlamında kullanılır. Bu sözcük önceleri "belirli bir ırktan veya soydan meydana gelen bir toplulukta, o gruba dahil olmayan kişi" anlamında kullanılıyordu). Hıristiyanlar tarafından değil de Yahudi olan İsa'nın ilk tabiileri tarafından algılanan ve anlaşılan İsa-Mesih için bir tanık/şahit olarak" mütalaa ederek Hıristiyanların Hz. Muhammed vasıtasıyla İsa hakkındaki mevcut görüşlerini yeniden gözden geçirme ve bu şekilde de kendi orijinal inançlarına, yani tarihin İsa'sına dönme şansını yakalayabileceklerinin altını çizmektedir, demektedir. Kısacası Tarihsel İsa araştırmaları, iman edilen İsa ile tarihte yaşamış olan Isanın farklı kişiler olduğunu ve bunları ortaya çıkartmaya çalışan çalışmalardır. Kitap çok detay ve bilgi içerikli olduğu için biraz sıkıcı, Dinler Tarihiyle ilgilenmeyenlerin okumasında pek bir fayda göreceklerini düşünmüyorum.

Tarihsel İsaMahmut Aydın · Ankara Okulu Yayınları · 20229 okunma

·

57 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.