Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.27
Gönderi
135 syf.
6/10 puan verdi
Hüseyin Caneri'nin 1994 yılında yayımlanan "Ahlak Bilinci" kitabı samimi bir anlatımla, ayet ve hadis örnekleri eşliğinde bazı olumsuz ahlaki durumlar hakkında bilgiler vermekte ve bireysel olarak bir müslümanın nasıl olması gerektiğine dair açıklamalar yapmaktadır.
Bu kitap, giriş ve dört bölümden müteşekkildir. Birinci bölüm "İslami Şahsiyette Ahlak Bilinci" başlığını taşımaktadır. Bu bölümde çok kısa bir şekilde neden ahlaklı olmak gerektiğini üzerinde açıklama yapılmaktadır. Yazara göre imanın bir yansıması ve gereği olarak ahlaki davranışların ortaya çıkması gerekmektedir. Ayrıca Hz. Peygamber de hayatı boyunca güzel ahlak örnekleri sergilemiştir. Ancak bu bölümde yazar aslı olmayan bir rivayeti delil olarak kullanmakta ve kullandığı rivayetlerin kaynağını vermemektedir. Sayfa 37'den itibaren kullandığı rivayetlerin kaynağına işaret etmektedir. Bu işaret şeklinde de sadece kaynağın ismine atıfla yetinilmiştir.
İkinci bölüm "İslami Şahsiyetin Oluşumundaki Engeller" başlığını taşımaktadır. Hüseyin Caneri, bu bölümde ilk olarak "Yetiştirilmedeki Olumsuzluklar ve Tedavi Yolları" adı altında bazı tavsiyelerde bulunmaktadır. Bu önerilerden bazıları şunlardır:
- Bol bol anlamıyla birlikte Kuran okumalı ve Kuran'da geçen ahlaki ilkelerle kişi kendisini karşılaştırmalıdır.
- Bolca siyer okumalı ve onun hayatını örnek almalı.
- Ashabın hayatını da okuyup onların hayatlarından prensipler çıkarmalı.
- İbadetleri ihlasla eda etmeli ve bolca dua etmelidir.
- Çevresindekilerin samimi nasihat ve uyarılarını dikkate almalı.
Tavsiyelerden sonra yazar, "Kalbî Hastalıklar"dan olan riya, kibir, hased, nifâk, gıybet, mal ve makam sevgisi, israf ve cimrilik konuları hakkında tanımlar ve açıklamalar yapmaktadır.
Üçüncü bölümün başlığı "Arınanlar ve Sakınanlar"dır. Bu bölümde yazar, önemli gördüğü bazı ahlaki davranışları başlıklar altında anlatmaktadır. Bu bölümde bahsedilen ahlaki davranışlar şunlardır:
1) İhlaslı Olmalı
2) Allah İçin Sevmeyi Öğrenmeli
3) Kendisi İçin Arzu Ettiğini Kardeşi İçin de İstemeli
4) Nezaket ve Yumuşaklığı Şiar Bilmeli
5) Bedende Başın Konumu Ne İse, Sabrı da Öyle Bilmeli
6) Kardeşlik ve Dayanışma Ruhunu Geliştirmeli
7) Boş ve Anlamsız Şeylerden Yüzçevirmeli
8) İnfak Ruhu Geliştirilmeli
9) Her Türlü Aşırılıktan Sakınmalı, Ölçülü ve Dengeli Olmalı
10) Fedakâr Olmalı
11) İslam'ı Öğrenmeli - Yaşamalı - Yaşatmalı
12) İbadetlere Düşkün Olmalı ve Mescid Müdavimi Olmalı
13) Güvenilir ve Emin Olmalı
14) Özeleştiri Yapmalı
15) Nasihat Almalı ve Nasihat Etmeli
16) Hayatın Zorluklarına Tahammül Etmeli ve Cesur Olmalı
17) Bolca Dua Etmeli
18) Siyasi Gelişmeleri Yakından Takip Etmeli
18 başlık altında kitabın ana omurgasını oluşturan bu bölüm yazarın vermek istediği mesajı da içermekte ve tasavvurundaki ahlak sahibi bireyin nasıl biri olduğunu resmetmektedir. Başlıklara genel olarak bakıldığında kişinin imanında samimi olması, çevresi ve ailesiyle iyi ilişkiler kurması, sabırlı, nazik, fedakar, dinini öğrenmiş ve yaşayan, ibadetlerini elinden geldiğince topluca yerine getirmeye çalışan, kendini üstün görmeyip nasihat ve eleştirilere kulak veren, sabırlı ve cesur olan biri karşımıza çıkmaktadır.
Bahsedilen 18 maddenin 17'si bireysel davranışlarını içerirken son madde ilginç bir şekilde kişinin kendinden başka bir dünyanın farkında olması gerektiğini vurgulamaktadır. İlginç diyorum; çünkü ahlaki bilinç verdiğini iddia eden veya bu başlık altında ahlaki bilince dair içeriğe bakıldığında neredeyse kendisi ve kurtarılmış alanı dışında bir yeri olmayan bir müslüman toplumundan bahsedilmektedir. Bütün bunlardan sonra, son maddede siyasi gelişmeleri takip etmek ahlakın içerisine dâhil edilmekte. Geriye kalan maddelere göre bu madde, sanki sonradan ilave edilmiş görüntüsü vermektedir. Ayrıca son madde üstüne daha çok madde ilave edilseydi, o zaman gerçekten siyasi gelişmeleri takip etmek konusu ahlakın içinde yer alması bir sorun teşkil etmezdi. Ancak tamamen bireysel ve sadece müslümanların olduğu bir toplumdaki ahlaki ilkelerden bahsedildikten sonra böyle bir maddenin konulması alakasız gibi olmuş. Siyasi gelişmeleri takip etmeye gelene kadar, ondan önce siyaset ahlakı konusuna değinilmesi gerekirdi mesela.
Kitapta bahsedilen ahlak, daha çok bireysel ve modern hayatın uzağında bir ahlaktır. Ekonomik sorunlar, işçi hakları, ekolojik dengeyi korumak, farklı dinler, görüşler ve mezheplerle bir arada yaşamak, ibadetlerin ahlaki amacı gibi konular da en az sayılan diğer maddeler kadar kitapta kendisine yer bulmalıydı. Maalesef yazarın anlattığı ahlaki davranışlar modern zamanlardan önce, köyde veya kasabada yaşayan bireyler için ciddi bir değer ifade ederken, günümüzde artık bunlara ilave edilmesi gereken birçok modern ahlaki ilkeler bulunmaktadır. Ancak yazarın bu gibi konulara değindiğini görmedim.
Dördüncü ve son bölüm "Eylemci Bir Şahsiyet Oluşturmak" başlığını taşımaktadır. Caneri, bu bölümde müslüman ülkelerde yapılan savaş ve zulümlere tepki gösterilmesi gerektiğini, dinin eylemci bir karaktere sahip olduğunu ve peygamberlerin birer eylemci olduklarının belirtmektedir.
Sonuç olarak, "Ahlak Bilinci" kitabı, bireysel ahlaki davranışlar ve bazı kalbi hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmak isteyenler için samimi üslupla yazılmış kısa bir kitap olarak karşımıza çıkıyor. Ancak bir bilinç oluşturma konusundaki iddiasının başarılı olmadığını ve vermek istediği ahlak anlayışının günümüz dünyası için çok cılız kaldığını düşünüyorum.
Daha kapsamlı ve günümüz dünyasını da içerecek bir ahlaki bilinç kitabı okumak isteyenlere M. Hayri Kırbaşoğlu'nun "Ahir Zaman İlmihali" adlı harika kitabını tavsiye ediyorum.
Bu incelemeyi medium hesabımdan okumak için tıklayınız:
medium.com/t%C3%BCrkiye/ah...
·
144 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.