Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Gönderi

168 syf.
10/10 puan verdi
Beyaz Gemi’yi Bir De Bu Yorumdan Sonra Düşününüz…
Eser, bir semboller şaheseridir. Bu nedenle evet, bir görünen tarafı ve anlatımı vardır ama bir de semboller üzerine kurulmuş bir iç anlatımı vardır. Bu yazım şekli Aytmatov’un dehasını ve ustalığını gösterir. Nitekim diktatörlüklerde, baskıcı sistemlerde insanlar fikirlerini açıkça dile getiremedikleri için hep semboller kullanırlar. Bu bazen bir türkü olur bazen bir destan bazense bir tek kelime. Buna göre bir kere romanın adı bile bir mesaj taşır. Nedir? Ak Keme/Beyaz Gemi. Beyaz, özgürlüğün rengidir. Beyaz Gemi’nin yazıldığı devlet ise her şeyin kızıl olduğu, bir totaliter sistemdedir. Ayrıca gemi ve göl kavramları ‘gidebilmeyi, sonsuzluğu’ çağrıştırır. Çocuğun adı yoktur. Çocuk, çocuktur. Bu anlamda hepimiz birer çocuk olabiliriz. Baskıcı rejimlerin ezip geçtiği, bir sayıdan ibaret gördüğü insanlardır çocuk. Nitekim Aytmatov yıllar sonra bir konferansında kendisini büyük bir ilgiyle dinleyen bir gencin söz alarak, ‘Beyaz Gemi’deki çocuk benim’ dediğini anlatır ve ekler, ‘Evet oydu ve hatta sadece o değildi…’ Romanın kötü kişisi Oruzkul’dur. Bu isim Kırgız Türklerinde kullanılmaz. Manası Rus’un kuludur. Yani Rus’a kul olan… Aytmatov, totaliter bir rejimde açıkça yazamayacağı bir şeyi böyle ifade etmiştir. Ruslara kul olan tipler Orozkul gibilerdir. Sarhoş, rüşvetçi, kötü kalpli, milli ve manevi değerleri olmayan, kaypak kişiler. Hatta şu mesajı da verir. Orozkul’un çocuğu olmaz, yani soyu kesiktir. Yani, komünist sistemin de evladı olmayacak, tükenecek. Mümin Dede ise Kırgız halkını temsil eder. İsimler tesadüf değildir. Mümin, inanan, inançlı demektir. Mümin Dede de, inançlı ve iyi bir insandır. Lakin güçsüzdür, değer görmez ve pasif iyidir. Bu nedenle Orozkul’un tahakkümünden kurtulamaz. Ancak torunuyla arasında bir kültür aktarımı vardır. Isık Göl’ü gördüm ben. Öyle küçük bir göl değil; bilakis bizim Marmara Denizinin yarısı kadar bir göl. Karşı kıyısının görülmediği yerleri çok. Kırgızlar için bir deniz adeta. İşte oradaki baba motifi de beklenen bir kahramanı işaret ediyor. Umudun ona bağlandığı ama aslında var olup olmadığını bilinmediği bir kahraman. En nihayetinde, ‘Onun iki masalı vardı. Biri kendisinindi ve başka kimse bilmezdi. Ötekini ise dedesi anlatmıştı ona. Sonra ikisi de yok olup gitti. Şimdi biz bunlardan söz edeceğiz.’ diye başlıyordu kitap. Dediğim gibi bizzat Isık Göl'e gidip, romanın geçtiği yerleri gördüm. Gözlerim göldeki Beyaz Gemi'yi ve o isimsiz çocuğu aradı. Efsanelerle sarılmış, mükemmel bir dönem eleştirisi. Yaşasın çocuk...
Beyaz Gemi
Beyaz GemiCengiz Aytmatov · Ötüken Neşriyat · 201870,7bin okunma
··6 alıntı·
8 artı 1'leme
·
28,1bin görüntüleme
Nazzz okurunun profil resmi
Incelemenizi okumasam kitap yarım kalmış olacakmış meğer. Kaleminize sağlık. 🙏
Mehmet Y. okurunun profil resmi
Bazı eserler böyledir, yazılanın çok ötesinde mesajlar taşır. Yardımcı olabildiysem ne mutlu bana.
Mahmut Demir okurunun profil resmi
Hocam öyle güzel yorumlamışsın ki kitabın bendeki etkisi 2 kat daha fazla oldu. Isık gölün kıyısında bu kitabı okumak vardı şimdi..
Nuray20 okurunun profil resmi
Kitabı daha bitirmedim ama daha bir dikkatli okuyacağım.tesbitleriniz tam yerinde fikrinize dilinize sağlık.teşekkür ederiz.
Vildan çakıcı okurunun profil resmi
Her tarihi kitapta karşılaştığımız bir okadar da uzak kaldığımız bir üslup... Nede olsa kitap diyerek okuduğumuz üzerine kafa yormadığımız bir anlatım. Biraz düşündüğümüzde altı çizdikleriniz o kadar değerli ve önemli ki...
esennn okurunun profil resmi
Çok güzel olmuş.Kaleminize sağlık .Sizi takip edemeden geçmem.
Vedanım okurunun profil resmi
Sizden Cengiz Aytmatov incelemesi okumak tabi ki muhteşem :)) Çünkü en sevilen yazar, en bilinen yazar farklı gözlerle bakılmıştır, görülmüştür. Bizim görmediğimiz, bilmediğimiz, anlamlandıramadığımız ve/veya yanlış anlamlandırdıklarımız için bu inceleme önemliydi. Teşekkür ederim kendi adıma ...
Soprano okurunun profil resmi
Şu zamana kadar okuduğum en iyi incelemelerden biri olabilir. Ellerinize sağlık 👏
Duygu Çoban okurunun profil resmi
Resmen önsöz olarak yazılması gereken Bi yazı olmuş.. hali hazırda okuyorum kitabı ve orozkul u asla bilemezdim araştırmak dq aklıma gelmezdi.. ayrıca bendeki kitapta momun dedenin adı ve yine özel isim old üstüne dusunmemistim.. açıkçası bu derece semboller old bilmiyodum şimdi daha bilinçli okuyacagim sayenizde. Teşekkürler
Bilge okurunun profil resmi
Muazzam bir çözümleme yazısı olmuş. Biz okuyucuları görünenin ardındaki gerçekliğe yönlendirdiğiniz için teşekkür ediyorum. Yazdıklarınız, "Bir kitap nasıl okunmalı?" sorusuna cevap niteliğinde. Bu arada, Orozkul isminin mânâsını hangi kaynaktan öğrendiğinizi bilmek isterim. Saygılar
Mehmet Y. okurunun profil resmi
Teşekkürler. Oruzkul ismini Aytmatov ile ilgili kitaplardan birinde okumuştum. Lakin şu an bilemiyorum. Bu vesileyle tekrar bir bakıp, bulmam lazım. Kırgız arkadaşlara sorduğumda böyle bir ismin hiç kullanılmadığını, orozbek gibi isimler olduğunu, Aytmatov'un bu roman için bu ismi seçmiş olabileceğini söylediler. Ama tam olarak o manaya gelmiyor olabilirmiş. Bendeki kitaplarda tekrar bulmaya çalışacağım.
1 sonraki yanıtı göster
Aleyna okurunun profil resmi
Kitabı okurken aynı zamanda Kırgızlara ait destanları, efsaneleri de inceliyordum fakat yine de bir şeylerin eksik kaldığını hissediyordum. Yazarın kitap sonundaki açıklaması ve sizin yorumunuz kitabı tamamen anlamamı sağladı. Çok teşekkür ederim.
59 öğeden 21 ile 30 arasındakiler gösteriliyor.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.