Ütopyalar değişir, ama krallar aynı..
Thomas More, 16.yy kral-derebeyi sömürü sistemine karşı, sahiplik kavramı olmayan, paylaşımcı ve eşitlikçi anlayış yönetimini önerdiği Utopia ülkesi fikri ile kimine göre sosyalizmin fikir babası, kimine göre döneminin entelektüellerini 
Utopia ile kafaladığı ileri sürülen bir nüktedan..
More aynı çerçelerce farklı farklı tanımlarla değerlendirilse de, Rönesansın Avrupa sosyolojisine etkilerinden biri olan dinde reform hareketlerinin sonucunda Katoliklikten Protestanlığa evrilen 16. yy İngiltere'sinin, değişime statükosunu güçlendirerek sokan Kral, kraliyetin etkisine girmiş kilise ve sınıf sancılarının kimliksizleştirdiği toplum ilişkilerindeki sosyolojik sorunları iyi analiz eden, aslen hukukçu, başlangıçta dönemin Kralı Henry'nin dostluğunu da kazanmış ve fakat Utopia ile alternatif ve oldukça radikal sayılabilecek demokratik ve özgürlükçü bir yönetim modeli önerisiyle sarayın karşısına çıkma cesaretini gösteren ve bunu canıyla ödeyen bir düşünür.
Kralın otorite ve yetkilerini tanıması karşılığında bağışlanacak olmasına rağmen, boyun eğmemesi ile Sokrates benzeri bir son yaşayan Thomas More'u, bu anlamda döneminin Pisagor'u, Galileo'su, Hypatia'sı gibi inandığı doğrular, adalet ve özgürlük uğruna bedel ödeyen isimlerin arasında anabiliriz.
Utopia'ın, bedeli ödenmiş sonuçlarının Thomas More adına sağladığı 'şöhret'in ileriki dönemlere kelebek etkileri de olmuyor değil.. Kitapta verilen bilgilere göre bir çok yazar ve düşünür farklı yeni toplum modelleri ile de olsa Utopia'ya alternatif kendi modellerini yazmakta gecikmezler. Francis Bacon'un Yeni Atlantis'i, Campanella'nın Güneş Beldesi, Edward Bellami'nin Geriye Bakmak'ı, Aldous Huxley'in Ada'sı bunlardan bazıları, ama her biri eleştiri getirdikleri Utopia kadar olmasa da görece bir denetim toplumu oluşturma çalışması sonuçta..
Kitap, hem Utopia hem sonraki dönemlerde benzer arayışlarla yazılan yukarıda bahsettiğim yeni sistem modellerinin incelendiği bölümleriyle okura hayalindeki kendi modelini kurma yaratıcılığı bile verebilir.
Ben, Utopia'yı 16.yy Avrupasının despot yönetim şartlarında düşünülmüş son derece eşit hak ve hukuk düzeni ve demokasi sistemi sunan bir yönetim biçimi gibi bulmamla beraber, sistemi, bir disiplin sistemi, halkını da hipnoz altında imiş gibi yaşayan mutlu görünümlü sakinler olarak değerlendiriyorum. Utopia'yı, sınırları 'demokrasi' çizgileriyle çizilmiş denetimli özgürlük ve 'kanaat ve itaat' tavındaki mutluluk vaadi ile 'biri bizi gözetliyor' yapımı gibi aldım; Utopia'da şaşırma yok, zıvanadan çıkma yok, sıkılma yok..
*Bu beni sıkar, isteyen gidebilir :))
Utopia, ileri sürdüğü yepyeni bir demokrasi ve adalet sisteminin yanı sıra okura Thomas More kişiliğini de sunuyor. Gerçek hayatında oldukça neşeli, mutlu ve şakacı, iyi bir aile babası ve koyu bir Katolik profili olan More, darağacı önünde ölümü gırgıra alarak sergilediği cesur tavrı Protestan İngiltere'sinin tiyatrolarında krala rağmen kahramanlık öykülerine dönüştürülür, bu canlandırmalarda More ölümle dalga geçerken, vücut dili krala şaka yapar gibidir; "Ne yaptın Henry, adamı öldürdün!.."
*Binaenaleyh 
Thomas More'un karakterini Utopia ülkesinden daha çok sevmişizdir..
Utopia da iyidir ama, bence kendi uçurumunuzda mutlu ve özgür olmak daha güzel..
Keyifle kalınız.. _II_
··
3.076 görüntüleme
Yine çok kapsamlı ve faydalı bir eleştiri olmuş, kaleminize sağlık😌 her satırına katılıyorum özellikle ‘halkın hipnoz altında imiş gibi mutlu sakinler’ tabirine. Ben de okuduğumda iyi hoş güzel de, insan doğası; hani içimizde kopan fırtınalar, kontrol edilemeyen öfke patlamaları, kıskançlıklar, hırs, başkasından üstün olma çabası, yasak aşklar, geçirilen cinnetler, yüksek düzey koruma içgüdüsü içeren anne çocuk bağı gibi insanîlikler kısaca ‘duygular’ bunun neresine sığar diye düşünmüştüm.
Teveccühün için teşekkür ederim sevgili 
Nurcan Şeyma 🙏☺️ İnsan doğasına denetimli mutluluk vaadi gibi geldi değil mi?
Aynı şeyleri düşünmüşüz..
Şunu da düşündürmedi değil: hatırlarsanız More koyu ve 'iyi' bir Katolik ve bu haliyle çevresinde de seviliyor, saygı görüyor. Belki de kendi hayalinde 'katolik' bir cennet tasarlayarak bunu hem Rönesans etkisiyle İngilterenin Protestanlığa (Katolikler göre dinden çıkma eylemi süreci görülüyor) geçişini durdurmak için bir araç olarak kullanmak istedi, hem de Kralın kiliseyi de kontrol altına almasının önüne bu yolla geçerek bir taşla iki kuş vurmayı planladı..kim bilir?🤷
2 sonraki yanıtı göster
Allahını seven üstüme böyle incelemeler atsın 🍃🍃
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.