“(…) sanki özgürlüğünü kaybettiği değil de, köleliğini kazandığını sanırız.”
- Gönüllü Kulluk Üzerine Söyle [sf.101]
İlk karşılaşma üzerinden geçen on koca yıl sonrasında, söylev ile yollarımız tekrar kesişti. Kıskıvrak yakalayıverdi cümleler, özgürlüğe yelken açmaya davet ederken.
Fransız yazar, hukukçu ve düşünce insanı 
Étienne de la Boétie kitabı kaleme aldığında henüz yirmili yaşlarının başındaydı. İncelemeye geçmezden evvel bir kabul ile başlamak istiyorum. Şu kısacık düşün yazısında yer alan ifadeler, yaşını başını almış bir çağdaşa ait olsaydı ‘pek de matah şeyler ortaya koymamış ki’ diyebilirdim. Okurken bunu da bilmiyordum diyebileceğiniz bir kaç detay haricinde aslında hepimizin pek çok defa karşılaştığı önermeler yer alıyor kitapta. Ancak monarşi yanlısı bir aile ortamında doğmuş olmasına rağmen, hele ki Orta Çağ Avrupası’na denk gelen yıllarında, böylesine cesur cümleleri ortaya koymuş olması yazara hayli önemli bir dikkat vermeyi gerektiriyor. Sivil itaatsizlik üzerine kaleme alınmış öncü yazılardan bir tanesi olabilir 
Gönüllü Kulluk Üzerine Söylev . Kitabın kendinden menkul değerini yücelten bir detay da bu olsa gerek.
Yazarın merak ettiği bir kaç husus var: ne ara özgürlükten feragati kabul ettiğimiz sorusu sanırım onun nezdinde cevap bulması gerekenlerden ilki gibi. Ormanda insanlarca köşeye kıstırılan bir filin, özgürlüğü uğruna dişlerini sert yerlere vura vura kırıp bırakarak kaçmaya çalışmasından örnek veriyor mesela. Ya da başka canlıların kendi özgür ortamlarından, kendi tabiatlarından alıkonulduklarındaki hiç değilse ortaya koydukları pasif direnişlerinden… Sonra şunu diyor, insan daha mı umursamaz ki özgür ruhundan böylesine kolayca ödün verebiliyor. Ne ara böylesine çabucak öğrendi insan acaba, diyor. Çünkü her ne kadar ilk gem vurulduğunda onu ısırıp karşı koyan bir atın, sonrasında üzerinde taşıdığı eyeri ile övündüğü çelişkisi apaçık ortadayken bu yakınsama toplum içinde güzel bir örnek teşkil edebiliyor.
Sen vermedin mi ona seni gözetleyip en mahremine kadar izlemesi için gereken gözleri..? Sen vermediysen nereden duydu kulakları, fısıltıyla söylediğin fikirlerini..? Senden menkul değilse nereden buldu tepende sallanan Demokles’in kılıcını..? Sen değil misin sebebi, altında çiğnendiğin ayakların..? Böyle devam ediyor soruları yazarın. Özgür olmayı dilediği anda özgürlüğe ulaşması için en büyük adımı atmış olacak insan için, her şey bu kadar kolay ve ulaşılabilir göründüğü için mi arzulamaya değer değil gibi görünüyor diye ekliyor mesela.
Ve devam ediyor, ne ara sanki rengarenk kitaplardan okuma-yazma öğrenen çocuklar gibi öğrendik gönüllü kulluğu?
··
978 görüntüleme
Gönüllü kulluğun iki sebebinden bahsetmiş yazar: Alışkanlık ve korkaklık. Gözlerini köle olarak açan, özgürlüğü tatmayan insan içine doğduğu sistemden memnundur ve lehine de olsa onu değiştirmek için çaba sarf etmez. Tiranın kurduğu korku imparatorluğu ise halkı sindirmek ve onu sorgulamadan itaat eden bir yığın haline getirmek için kullanılır. Şöyle bir çözüm bulur Boetie: "Özgür olmak istemek insanın doğasında vardır. Bunun eğitimini aldığında kolayca başka bir boyut kazanır." Bu eğitimi verecek olan elbette tiranın kurduğu eğitim sistemi değil, kendini gelecek nesillerden sorumlu hisseden özgür ruhlu kimselerin halkın gözünü açmaya çalıştığı ve gerekirse kendini feda ettiği bir yapıdır.
Neredeyse etienne kadar etkili bir inceleme olmuş. az öz ve net sorular.
Meraklı sorular; etienne
hangi bilgi yığınıyla bunları bulmuş?
Hangi yaşta yazabillmiş?
Hangi cesaretle söyleyebilmiş?.
...
16 yy da üniversite oku
Tabi zengin bir aile de yaşa
Geçmiş tarihin , en büyüğü 3 adet Roma cumhuriyet yonetiminin eylem/söylemleri ve yorumları
Tüm bunları üniversite hayatına sıkıştır.
Ve GÖNÜLLÜ APTALLIK anlatımı/ yazımı yap.
Çok iyi bir sonuç. Kıskandım.
Kıskanmamak elde değil bence de.. keşke bir de kendince çözüm sunmuş olsaydı diye düşünmeden edemeyeceğim ama 🤷🏼
okuyacağım..
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.