"The Unbearable Lightness of Being", kitabın İngilizce ismi yıllardır yankılanıyordu kafamın içinde. Yine bir kitap, yine bir anı. :)
2018 yılıydı; üniversite kütüphanesinin arşivinde bu kitabı arıyordum ve üç tanesinden sadece biri raflarda gözüküyordu, diğer ikisi ödünç alınmıştı. Kütüphane görevlisi kıza kitabı bulamadım deyince kalan tek baskının İngilizce olduğunu, kendisinin bu baskıdan okuyup çok beğendiğini dile getirmişti. O sıralar dil ile pek aram olmadığı için nedense çok utanmış ve çıkmıştım kütüphaneden :d
Aslında şu an İngilizce baskısını okusam daha bir anlam ifade ederdi herhalde ama çevirisi bile kolay değildi, kaldı ki İngilizcesi. Neyse, kitapla ilgili böyle bir hatıram var. Bence kitapları konuşup tartışmak her zaman için o eseri daha özel kılıyor. Anlatmamın sebebi buydu. O görevliyi de hayatım boyunca bir daha görmedim (merak eden olursa falan).
Kitabın çok dolu olduğunu söyleyebilirim. Girişte direkt Nietzsche ve bengi-dönüş kavramından bahsediyor. Daha sonraları kitaba isim için ilham veren Parmenides; Descartes gibi önemli filozofların düşünceleri çerçevesinde olaylar gelişiyor. Psikanaliz üzerine çok yetkin olmasam da çözümlemesi yapılabilir diye düşünüyorum. Onun dışında Kundera'nın teoloji alanında da oldukça bilgili olduğu göze çarpıyor. Hikayemizin başkahramanı Tomas olsa da eşi Tereza, metresi Sabina ve onun sevgilisi Franz üzerinde dönmekte olaylar. Biliyorum, aşk ve ihtiras dolu bir kurgu. Yer yer müstehcen içerikler olsa da beni pek rahatsız ettiğini söyleyemem. Sevgililer ve eşler arasındaki dinamiği, psikolojiyi iç dünyalarına inerek çok iyi analiz ediyor yazarımız. Bunun dışında romanın geçtiği dönem de çok önemli; Prag Baharı olarak da bilinen, Sovyetlerin Çekoslovakya'yı işgali arka planda ama oldukça da hikayeyle iç içe. Dönemin yöneticileri ve destekçileri hunharca eleştiriliyor. Ben bu kitabın roman olarak tanımlanabileceğini sanmıyorum. Öyle olsa bile çok katmanlı bir roman. Sürekli karakterler arası geçiş ve zamanda ileriye ve geriye atlamalar oluyor. Kurgu yapısından ve olay akışından çok, anlatılmak istenene odaklandığım için ben beğendim ama verilen görece düşük puanı da anlıyorum. Kurgu ve kurgu dışının bir harmanlanması olduğunu düşünüyorum bu kitabın. Herkese hitap etmeyebilir.
İyi okumalar.
