Gözlerimizin önünde, benzer bir hareket vuku buluyor şimdi. Burjuva üretim ve alışveriş ilişkileri, burjuva mülkiyet ilişkileri, böylesine muazzam üretim ve ulaşım araçlarını büyüyle yaratmış olan modern burjuva toplumu, ruh çağırarak yeraltından çıkarttığı güçlere artık hakim olamayan büyücüye benziyor. On yıllardan beridir sanayiyle ticaretin tarihi, modern üretici güçlerin modern üretim ilişkileri karşısındaki, burjuvazinin ve onun egemenliğinin hayat koşullarını oluşturan burjuva mülkiyet ilişkileri karşısındaki infialinin tarihinden ibarettir.