İspanyol yazar Pia Baroja, dünyada üç büyük bilgenin, üç büyük Yahudi'nin, üç büyük teoriyle insanları üç kez yanılttıklarını söyler: Buna göre, Musa; Kutsal Kitabıyla bu dünyada acı çekilmesine karşın, öteki dünyadaki "cennette" rahat edileceğini söyleyip, "cennet savlarıyla" insanları yanıltmıştır.
Karl Marx, Kutsal Kitapların tümünün yalan, "dinin afyon olduğunu", yitirilen cennetin, "Altın Çağ'ın" bu dünyada da kurulabileceğini, insanların bu dünyada da mutlu olabileceklerini, bunun için de sınıf savaşının esas olduğunu söyleyerek, bizleri bir kez daha yanıltmıştır. Sigmund Freud ise, dinin de, sınıf savaşlarının da, gerçek dışı "bilinçli" yalanlar olduğunu, insanların sadece psikanaliz olduktan, bilinçdışındakileri öğrendikten sonra, mutlu olabileceklerini söylemiş ve insanları bir kez daha yanıltmıştır.
Bütün bu yanılsamalardan sonra, şimdi, kendimizi, her gün bir yenisi piyasaya sürülen ve hepsi de birbirinden güzel "psikofarmokoloji mamullerinin" ellerine teslim etmekten başka şansımızın kalmadığını görüyoruz.