Gulag Takımadaları/ Aleksandr Soljenitsin 1970 Nobel Edebiyat Ödülü Bir ülke yurttaşlarna bu kadar kötülüğü neden yapar? Hangi neden olursa olsun; ideolojisi, siyasi görüşü, hayat felsefesi belki, ne kadar farklı olursa olsun şu kısacık konuklukta bu kadar acıya gerçekten gerek var mıdır? Evet rejim değişikleri hep sancılı olmuştur; ama Ekim Devrimi ve sonrasında gelişen olayları birinci ağızdan bir anlatıcının notlarından okuyunca, okuduklarıma da inanamadım. 1917’de Bolşevikler iktidarı ele gelçirdiğinde Çar II.Nikolay devri kanlı bir şekilde kapanır. Çar ve ailesi bir yıl sonra kurşuna dizilerek idam edilir. Bolşevik mahkemeler art arda tutuklama kararları çıkarır. Kimileri hapishaneye kimileri çalışma kamplarına gönderilir. Kurşuna dizilmeler de hiç de az değildir. Mahkeme dedim ama çoğu davada karar, duruşmadan önce çıkmıştır bile. Yargıçlar bazen sanıkları çağırmaya dahi gerek görmezler, fotoğrafını bile istemezler çoğu kez. Kararlar bellidir çünkü: Kurşuna dizilme, 20 yıl, 15 yıl… Aleksandr Soljenitsin de bu mahkemelerden, hapishanelerden ve imha kampı desek hiç de abartı sayılmayacak çalışma kamplarından fazlasıyla nasibini almış bir asker, bir yazardır. Neden mi? II. Dünya Savaşı’nda Sovyetler’in Almanya’yla savaşa girmesini eleştiren mektuplarının Stalin’in eline geçmesi nedeniyle. Üstelik Soljenitsin cephededir, bir yüzbaşıdır o sıralarda. Ama Stalin için muhalifsen cezan bellidir. Soljenitsin çalışma kamplarının ve hapishane koşullarının acımasızlığını yazmaya başlayınca birçok mektup alır. Yakınlarını bu kamplarda kaybeden binler Soljenitsin’e umut bağlar. Hiç değilse bu caniliğin duyurulmasından bir nebze olsun bir rahatlama duygusuna muhtaçtırlar. “Hiç değilse boşuna ölmemiş olurlar. Ölümleri bu kamplara, bu acımasız koşullara bir son olur.” Kitabın yayımlanması için Soljenitsin ile birlikte olağanüstü bir çaba gösterirler. Evet kitap basılır ve ardından Soljenitsin Sovyet vatandaşlığından çıkarılır, sınır dışı edilir. Peki neden Gulag Takımadaları? Gulag, dilimizde çalışma kampı anlamına gelir. O imha kamplarının genel adı Gulag’dır. Okurken nefesim kesildi birçok bölümde. Stalin hakkında öğrendiklerim ise diktatör mü lider mi tartışmalarına bir yenisini eklememe neden oldu? Soljenitsin’in de bahsettiği gibi “Büyük Katil’. Evet Stalin’i ben de bu üçüncü sıfatla tanımlıyorum en çok. Konuya yabancı olmamama rağmen eserin ilk cildiyle epeyce dağıldım. Öncesinde Durgun Don’u okumuştum; ama o eser daha çok cephede yaşananları anlatıyordu. Yine çok acı, yine çok kahrediciydi Kızıllar ve Beyazlar’ın savaşı. #gulagtakımadalar nda ise sözde mahkemeler, tutukluluk koşulları, ciddi bir adaletsizlik ve kör vicdanlar vardı ki hangisi daha kötü gerçekten çok zor bir soru. #alıntılarım la buralar dolup taştı; ama eserin tamamını alıntılayabilsem de herkes okusa diyorum. Çok çok ısrarlı bir tavsiye olarak notumu düşerken diğer iki cilde de kavuşmak için gün saydığımı da belirtmek isterim. Ve bu denli ağır metni su misali okunur kılan çevirisi için Çağan Er Bey’e teşekkürlerimi sunarım.

Gulag Takımadaları – 1. CiltAleksandr Soljenitsin · Felix Kitap · 2023109 okunma

·

168 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ayşegül Topcu Sesli