Bu acımasız yüzyıllar sürecinde, Yahudilerin aşağı yukarı normal bir hayat sürebildikleri tek yer Endülüs İspanya'sı oldu. Orada, Arapların aydınlık hakimiyeti altında Yahudi halkı dağınık yaşadığı yüzyıllar boyunca asla fırsat bulamıyacağı kadar gelişti.