"İster kazanç, ister suçunu cezasız atlatmak için olsun, insanın sorumluluktan kurtulmasına kesinlikle imkân yoktur" (s.284). Edebiyatımızda tarihi roman denilince ilk akla gelen isimlerden biri kim diye sorsanız,

Kemal Tahir derim. Gerçekten de o, Osmanlı Devleti'nin kuruluşu başta olmak üzere, imparatorluğun çözülme ve yıkılma süreçleriyle, yeni genç Cumhuriyetin hangi sosyal, siyasi, ekonomik, psikolojik ve tarihi dinamiklerden geçerek kurulduğunu kendine özgü bakış tarzı ve edebî üslubuyla anlatan eşsiz yazarlarımızın başında geliyor. Bu yönüyle "

Esir Şehrin İnsanları" üçlemesinin devamı mahiyetinde okuduğum "

Kurt Kanunu" da Kemal Tahir'in en çok etkilendiğim başyapıtlarından biri oldu. Kemal Tahir romanda Osmanlı'nın son döneminde İaşe Nazırlığı yapan kahramanı Kara Kemal'i konuşturarak İttihat Terakki'nin son günlerinde yaşananları, İzmir Suikastı girişiminin ve idamların sosyolojik, psikolojik ve tarihi nedenlerini çok iyi resmediyor. Tek parti döneminde yaşanan zorlukları, İstiklâl Mahkemeleri'nin olumsuzluklarını, eski ittihatçıların yanlışları ve pişmanlıklarını eleştirel bir dille anlatıyor. Tüm bunların yanında birbirini gaza getirerek sonucu belirsizliklerle ve aymazlıklıklarla dolu bir yola giren bir dönemin asker, politikacı ve devlet adamlarının yaşadığı çelişkileri, köşeye sıkılmışlıkları ve korkularını bir bir ortaya koyuyor. Özellikle hiç haberi olmadığı halde ismi suikate karıştırılan Kara Kemal'in yaşadığı ruh halini ve Osmanlı Devleti'nin yıkılış süreçlerinde oynadıkları rolü anlatırken kendisiyle hesaplaşmasını harika bir şekilde dile getiriyor. Doğrusu kitabı okurken Kara Kemal'in analizlerine hayran kalıyor insan. Bu analizlerle Kemal Tahir, o dönemde meydana gelen olaylara resmi tarih tezinin dışında farklı bir pencereden ve farklı bir gözle bakmanızı sağlıyor. Romanın ana kahramanları gerçek kişilerden oluştuğu ve kurgusu da gerçek olaylardan kurgulandığı için bu durum, dönemin ruhunu anlamanızı kolaylaştırıyor. Kitabı bitirdiğinizde yalnızca dönemin ruhunu anlamakla kalmıyor, aynı zamanda bu topraklarda yıllar geçse de hiç değişmeyen politikanın tüm ayak oyunlarını da öğrenmiş oluyorsunuz. Haliyle neden toplumsal enerjimizi birleştirerek geleceğe yürüyemediğimizi ve neden aynı yanlışları tekrar ederek kendi etrafımızda dönüp durduğumuzu daha iyi kavrıyorsunuz. Özcesi, İzmir Suikastına giden süreçte İttihat Terakki Cemiyeti'nin son demlerini ve bazı eski ittihatçıların içine düştükleri psikolojiyi eleştirel ve sorgulayıcı bir dille anlatan bu etkileyici eseri Cumhuriyetin kuruluş yıllarında yaşananlara ilgi duyan tüm okurlara içtenlikle öneriyorum. Kitabı okuduktan sonra ise TRT tarafından çekimleri yapılan belgesel tadındaki dizisinin¹ mutlaka izlenmesini tavsiye ediyorum. İncelememe, Kara Kemal'in insanı hüzünlendiren "Tarihin örneğini yazmadığı kurtlar boğuşmasına girip yenik düştük. Kurtlukta düşeni yemek kanundur" (s.226) sözleriyle son verirken tüm kitap dostlarına.... Sağlıklı ve kitap dolu günler diliyorum! -------------------------------------------------------- ¹youtu.be/LuVVGM_p32Y?si=....