SPOILER Dava, endişe verici bir rüya gibiydi. Çok yavaş ve zahmetli bir okuma, ama bir şekilde bitirdikten sonra da sizinle kalıyor. Görünen o ki Franz Kafka, aynı zamanda bir sanat eserine de ilham kaynağı olan zalimliğiyle nam salmış baba figürü yüzünden travma geçirmiş. İktidarın ya da totaliter yönetimin tuhaf, ürkütücü imgelerinden sürekli rahatsız olmuş. Kafka'nın eserlerindeki her ana karakter sürekli olarak güçlü bir devlet aygıtına tabidir. Tüm öyküleri, karakterlerin mutlak çaresizlik ve acımasızlıkla yüzleşmesiyle sona eriyor gibi görünür. İnsanoğlunun üzerinde hiçbir kontrolünün olmadığı zorba güçlerin insafına kaldığı gerçeküstü, yarı otobiyografik ve dehşet verici sahneler Kafka'nın öykülerinde yaygındır. Dava, Joseph K.'nın yargılanması ve yargılanmaları hakkındadır. Otuzuncu yaş gününün sabahında uyandığında, dairesindeki çok sayıda adamın kendisine tam olarak ne için tutuklandığını bildirdiğini keşfeder - ne onun ne de bizim bir fikrimiz vardır. Spoiler uyarısı, biz de asla öğrenemeyeceğiz. Dolayısıyla, Joseph K. tutuklu olmasına rağmen hayatına devam etmekte çoğunlukla özgürdür, ki bu da bir tuhaflıktır. Gitmekte özgür, ancak kendine dikkat etmesi, elinden geleni yapması ve mahkemeye yakın olanların onu uyardığı gibi giderek kötüye giden yaklaşan davasıyla ilgili gelişmeleri takip etmesi akıllıca olacaktır. Gerçekten tuhaf mahkeme salonlarında ve hukuk sisteminin bulunmayacağı ya da sızmayacağı düşünülen yerlerde seyahat edeceğiz. Tedirgin edici. Kabus gibi. Kitabın üç kadın karakteri, diğer kadın karakterlerin yanı sıra perde arkasında sorumlu gibi görünüyor. Joseph K. yaşadığı sınavlardan kaçmak için sınavlardan geçiyor. Tüm kitap boyunca bunun gerçek olmadığı ortaya çıkıyor. Sistemin içine girdikten sonra sistemden çıkmanın bir yolu yok. Yargılamanın merkezinde suçluluk, aşağılanmaya karşı protesto ve devletin ve mahkemenin -hesap vermekten kaçınan ve aslında gerçek doğasını gizleyen hukukun yüzsüz, isimsiz kolu- önünde el pençe divan durmak var. Bu, tüm hukuk sisteminin büyük bir eleştirisidir. Kafka'nın karakterleri kâğıt üzerinde insanlara benziyor, ancak gerçek hayatta, onları daha insan yapan en tuhaf davranışları sergiliyorlar. Kitabın tamamı, hukuk sisteminin saçma, anlamsız prosedürlerinin, bürokrasinin ve herhangi bir tarafın hesap vermeyi kabul etmemesinin bir kınamasıdır. Elbette, Joseph'in suçunun ne olduğu önemsiz olduğu için bunun ötesine geçmektedir. Joseph ve okuyucu aynı durumdadır. Sanki yeni bir kasabada ya da şehirdeymişiz ve olayları gerçekte ne olup olmadıklarına göre yargılama yeteneğine sahipmişiz gibi, görünüşte tanıdık olsa da bize tamamen yabancı olan davranışlara ve sistemlere tanık oluyoruz. Biz bu sisteme ait değiliz. Kafka, hem olayların hem de ortamların kafa karıştırıcı, neredeyse sürrealist doğası nedeniyle, Dava'da insan davranışlarının karmaşıklığını ve giriftliğini, özellikle de yasal sistemlerin manipülasyonunu ve insanları ezmek için kasıtlı olarak içinde bulundukları karmaşıklığı ustalıkla gösteriyor. Çok karmaşık oldukları için cümleleri rahat okuyamazsınız. Bu Kafka'nın bir eseri değildi. O yazmış olsa da, hapishane kolonisindeki diğer mahkumlar tarafından bir araya getirilen çalışmanın çok daha iyi olduğunu düşündüm. Sadece abartılmış, kötü yazılmış değil. Minimalist bir versiyonda Kafka, Kafka olmazdı. Evet, farkındayım. Ancak, en azından bu versiyonun şişirilmiş hissettirdiğine inanıyorum.

DavaFranz Kafka · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202153,4bin okunma

·

99 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Alçin Korkut