Carl Gustav Jung, İsviçreli bir psikiyatrist, yazar, analitik psikolojinin babası, derinlik psikolojinin kurucularından biridir. Toplumsal bilinçaltı kavramı ile tanınmaktadır. İlgilendiği bazı dallar şunlardır; kompleks, içedönük ve dışadönük, gölge, arketip (enerjikompleksler), kolektif (toplumsal) bilinçdışı, anima ve animus.
Arketip kavramını ilk bulan kişi Jung dur. Kolektif bilinçdışı ile nesilden nesile aktarılan bir kavramdır. Kalıtsal ve evrenseldir. O nedenle genetik bilinci ile de bağdaştığı için akla ds yatan bir kavramdır. Tanrı dan arketiplerin özü olarak bahseder ki bu da dini görüşleri kuvvetli biz okurları daha da kendine çekmektedir.
Anne arketipi olarak bahsettiği arketip yine bilinen anne profilinin birebir resmi gibidir. İyi bir analiz yeteneğinin olduğu Jung un çok açıktır. Bakma, büyütme, besleme, babaya göre daha duygusal yaklaşım anneye özgü çocuğa aktarılan huylardır. Ben bilinci uyanana kadar anne arketipi çocuğun her şeyidir.
İkinci kısım yeniden doğuş ile ilgili. Bu kısım kafa karıştırıcı bir bölüm. Daha bölümle ilgili kişilerin anlayabileceği bir bölüm. Çünkü psikolojik açından uzman bir değerlendirme mevcut. Reenkarnasyon gibi kafama hiçbir zaman yatmayan kavramlarda mevcut.
Üçüncü kısım masallarda ruhun fenomenolojisi adında. Geist sözlüğü var, maddenin karşıtı. Düşlerde ruhun görünmesi gibi kavramlar geçiyor. Yine fazla zorlayıcı kısımlar. Herkesin bilinçli olması gerektiğini ve insanların bilinçli olmayanlara duyduğu saygı ve hürmetin anlamsızlığını anlatıyor ki bu kısma yaklaşımına bayıldım. Liderlere, geçmiş ve bundan sonraki gelecek yönetimlere göndermemelerle bu bölüm de son buluyor.
Son olarak en beğendiğim kısım olan hilebazı anlatarak kitap bitiyor. Anima, animus, gölgeden bahsediyor. Onlardan aşağıda bahsedeceğim. Hilebaz kişi, gölge arketipidir. En düşük karakter özelliklerinin birleşimidir. Bireyin devletten bir şeyler beklediği, kendi eksikliklerini toplumu suçlayarak çıkardığı yani basit cahil insan resmini çizdiği bir bölüm sunuyor bizlere. Her işini halleden kişi kendini tamamlanmış sanar ve içedönüklük sona erer, neyin yasak olduğu, zorunlu olduğunu ve en önemlisi etik değerleri yitirir diyor ki bu kısım psikolojinin zirvesi olabilir.
Kısaca 4 arketip nedir diye sorarsanız şunlardır; sırasıyla; “anne”, “yeniden doğuş”, “ruh” ve “hilebaz" dır. Aşağıda Jung un bulduğu ve bu inceleme için önemli olan başlıkları açıklayacağım:
Gölge arketipi zıtlıklara bağlıdır. İçedönük ve dışadönük insandan bahseden psikolojide ilk kişi Jung dur. İçedönüklük, düşünceli, anlayışlı, bazen ilgisiz. Dışadönüklük ise faaliyete dayalı, enerjik, yaşam dolu ama benlik bilinci daha zayıftır. Anima, erkekteki kadınsı arketip, animus da kadındaki erkeksi arketiptir. Kolektif bilinçdışı, tüm insanlık için ortak ve bize miras kalan beyinde meydana gelen bilinçdışı biçimdir. Yani kişinin kendi elde ettiği. Bireyselleşme, Jung a göre uyumlu, özgür, adaletli, kavrama yeteneği olan, olgun, sorumluluk sahibi kişinin oluşmasını sağlar. Persona, sosyalleşme, kültürleşme ve deneyim sayesinde bilinçli olarak oluşturulmuş kişiliktir. Simyayı ise saf olmayan ruhun, kusursuz ruha dönüşümü olduğunu ve bunun bireyselleşme sürecinin bir metaforu olduğunu savunur.
Jung, asıl amacımızın doğuştan gelen potansiyelimizi keşfedip uygulamaya geçirmek olduğuna ve irçok din ve gelenek üzerine yaptığı çalışmalara dayanarak bireyselleşme diye bahsettiği dönüşüm yolculuğunun bütün bütün dinlerin mistik çabası olduğuna inandı.
Dört Arketip aslında bir kitap değildir, derlemedir, makaledir. Çevirisi bile halen tamamlanmış değildir. Bana kalırsa ağır bir kitap. Jung a doğru başlamak için uygun değil. Çoğu kısmı anlamadım. Çoğu şey de zaten mantığıma yatmadı. Jung u çözen, tecrübeli psikoloji ve psikiyatri alanındaki üyeler okursa daha faydalı olacaktır. Arketip kavramını ve bazı bağlamları sevdim ama dediğim gibi çoğu kavram bende havada kaldı.
Kitaba puanım 7.
Dört ArketipCarl Gustav Jung · Metis Yayınları · 20211,790 okunma
·
1 artı 1'leme
·
1.414 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.
