Albert Memmi, 1920’de sömürge Tunus’unda, anadili Arapça olan Yahudi bir ailede dünyaya geldi. Fransız okullarında eğitim görmüş, çokkültürlü bir kişiliktir. Memmi’nin “Sömürgecinin ve Sömürgeleştirleştirilenin Portresi”ni edindiği bilgiler ve yaptığı araştırmaların ışığında sömürgeciliğin el kitabını yazmış. Memmi’yi diğer düşünürlerden ayırdığını düşündüğüm, yazarın gerçekçi ve çözüme odaklı düşüncelerini gösterebiliriz. Bu incelemede, kendisinin de açtığı gibi; sömürgeci ve sömürülenin fizyonomisini, onları birbirini bağlayan dramı ele alıyor. Sömürgeci portresinden söz ederken, bu sömürge coğrafyalarında nasıl güç edindiğini, halbuki kendi ülkelerinde bile sıradan bir konumda bulunanların nasıl güçlendiğini irdeliyor. Başlangıçta, yerlilerin sosyal ve ekonomik yaşantısından vicdan azabı duyan bu portreler, sonrasında etiği bir kenara bırakıp, değişimini de ele alıyor. Kolonyalistler ve yerli Avrupalılar arasındaki dinamiklerin kökünü kazan yazar, sömürülen kişinin kolektif bir bilince sahip oldurtulduğu, tarih sahnesinden çekilen özne konumuna getirildiğini ekliyor. Sanırım kitabın en yenilikçi kısmı, “solcu sömürgeler” idi. Solcu sömürge ideolojilerinin sömürülenlerin tarafında olması bile, sömürge aygıtlarının sömürge coğrafyasını terketmesi durumunda bile, solcu sömürgeleri yanında görmek istemez ve bu yüzden, sömürülenler ilk iş bir “din” şekliyle ülkeyi koruma yoluna gitmektedir. Vaziyet, solcunun yine ihraç edilmesine ve muhafazakar statükonun devamına hizmet eder. Frantz Fanon’ın “sömürgeci güçlere karşı şiddeti öneren praksisi”, “Steve Biko’nun “Afrikalılar üzerine düşüncelerinden yola çıktığı, siyahların siyah olduğunu kabullenmeye bilinciyle savaşın kazanımı” ve Albert Memmi’nin “sadece sömürülenlerin değil, sömürgecinin de pitoresk tablosunu çıkardığı analizleri” ile sömürgeciliğin bütün düşünceleri bir bir dökülüyor. Memmi şunu söylüyor: “Sömürgecilik sömürgeleştirilene yıkım getirirken, sömürgeciyi de çürütür.”

Sömürgecinin Portresi Sömürgeleştirilenin PortresiAlbert Memmi · Versus Yayınevi · 201468 okunma

·

22 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Sezer Akın