Kırgız bir yazar olan Cengiz Aytmatov, 1970 yılında yazdığı “Beyaz Gemi” kitabında, yedi-sekiz yaşlarındaki bir çocuğun gözünden hayatı anlatmaktadır. Küçük yaşta annesi ve babası ayrılınca dedesi tarafından büyütülen çocuğun temiz ve saf dünyasından gerçekliğe uzanan bir roman. Romanın kahramanı çocuk geleceği temsilen kurgulanırken dedesi ise geçmişi sembolize ediyor. Çocuğun dedesi Mümin torununa yol gösterici bir rol üstlenir. Hiç arkadaşı olmayan çocuğun dünyasının büyük bir bölümünü dedesinin kendisine anlattığı Boynuzlu Maral Ana masalı ve babasının çalıştığını düşündüğü Beyaz Gemiye ulaşma hayalleri süslemektedir. Çocuk yalnızlığını, bir dürbünle sürekli denize bakarak gidermekte bu dürbünden gördüğü beyaz gemi ile ilgili hayaller kurmaktadır. Kitaba da adını veren beyaz geminin hikayede daha çok geçmesini isterdim. Başlarda ve son kısımlarda ismi geçiyor. Boynuzlu Maral Ana efsanesine daha fazla yer verilmiş. Hatta bir bölümde detaylıca anlatılmış. Efsaneler bir toplumda önemli bir yer tutar. Halk arasında yaygın olarak bilinen bu hikayeler de adaletsizliğin, erdemsizliğin ve benzeri durumların toplumda yerleşmesini engellemek için bir uyarı niteliği taşır. Yaşanılan olaylardan bir pay çıkarmak, ders almak ve bunları gelecek kuşaklara da aktarmak amaçlanır. Geyik ana masalında da insanın zorbalık ve zulme karşı korunma içgüdüsü anlatılmak istenmiş. Çocuk da hayatın acımasız gerçeklerinden kendini korumak için dedesinin anlattığı bu masallara sığınmaya başlıyor. Ana karakter çocuk dışında diğer kişilerde kitapta önemli bir yere sahip. Mümin Dede iyi kalpli, yardımsever, çalışkan bir insan. Damadı Orozkul’un yanında çalışmaktadır. Vadideki üç evin birinde ikinci karısı ve torunu ile yaşamaktadır. Kitabın en sevilen karakterleri çocuk ve dedesi. En sevilmeyeni de şüphesiz damat Orozkul; kötü niyetli, insanları hor gören, sinirli ve içkici biri. Korucubaşı olmasına rağmen ormana en çok zarar verende kendisi. Bekey: Orozkul’un karısı ve Mümin’in kızıdır. Çocuğu olmadığı için devamlı kötü muamele görmektedir. Ama her şeye rağmen sabırlı ve anlayışlı bir kadındır. Seydahmet: Tembel biridir. Orozkul’un ve dedenin yanında çalışmaktadır. Bir karısı ve bir kızı vardır. Gülcemal: Seydahmet’in karısıdır. Genelde çocuğun ninesine ve Bekey’e yardım eder. Kitabın karakterlerinde fiziksel özelliklere değinilse de daha çok ruhsal kişiliklerinden bahsedilmiş. Hayat iyilik-kötülük çatışması üzerine kurulmuş, hatta içimizde dahi, görebilmek mümkündür. Bu iki zıt kavram kitabın da içeriğini oluşturuyor. Çocuk iyiliği temsil ederken; Orozkul kötülüğün temsilcisi. Bu savaştan hangisi galip geliyor kitabı okuyunca anlamış olacaksınız. Çocuk ruhunun bağdaşamadığı her şeyi reddetti. Masum ve saf iyiliği ile kötülük karşısında o çocuk kalbiyle bir türlü anlamlandıramadığı olaya kendince bir duruş sergiledi. Bu da çocuğun doğaya duyduğu sevginin ne kadar derinden olduğunu da vurguluyor. Beklediğim bir bitiş değildi yazar neden bu şekilde bitirmek istedi diye düşündüm ama belki de hikayenin gidişine göre olması gereken bir sondu. Çocuk gözünden bakıp, onu anlamaya çalışmak gerekiyor. İnsanın ruhuna dokunan hüzünlü bir kitap olmuş. Değişik duygularla okudum ve oldukça etkilendim kesinlikle okunması gereken bir eser…

Beyaz GemiCengiz Aytmatov · Ötüken Neşriyat · 201870,7bin okunma

·

525 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

ELissa