Boncuk Oyunu, analiz işine girişmeden evvel, bolca bilgi verilmesi gereken ve hatta konusunun ezberlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Neden mi? Kitabın özellikle düğüm kısmında, özeti kendinize hatırlattığınızda ne okuduğunuzun güncellemesini yapmak, okur olarak sizi rahatlatacaktır. Hesse, 1943 yılında, tüm dünyanın savaş cehennemini yaşadığı sırada yazdığı Boncuk Oyunu'nda, Doğu ve Batı felsefelerinin kusursuz bir bileşiminden oluşan yeni ve ütopik bir dünya düzeni sunar okura. Sanat ve bilimde disiplinlerarası bir uyum üzerine kurulu, Hesse'nin düş ve düşün gücünün ürünü fütüristik bir oyun olan Boncuk Oyunu, bu yeni düzenin simgesidir. Bu kitabı "Doğu seyyahlarına", Batı'nın toplumsal dayatmalarına karşı Doğu'nun bireysel özgürlüğünü yüceltenlere, toplumsal ahlakın bireyin iç ahlakını yok ettiğine inananlara adar ve Hesse; yeni dünya düzenini bireysellik üzerine temellendirir: "Tanrı senin içindedir, kavramlarda ve kitaplarda değil. Gerçek yaşanır, öğretilmez." Hesse, kimine göre ütopya kimine göre ise “distopya” diyebileceğimiz bir dünyanın tasvirini çiziyor. Ben distopya olduğu kanısındayım. Misyon ve motto, daha iyi olmak ve iyiye gitmek bile olsa, baskıcı ve zorlayıcı her rejimi, yönetimi benliğim reddediyor. Bu durum, insanın özüne aykırı, baskılanmak ise insanın yapısına ters. Hesse’nin benim açımdan distopik şehrinin ismi Kastalya. Okudukça nefret etmek ve hayran kalmak arasında da kaldığımız oluyor Kastalya için. Ana karakter ise, bir Latince okulundan onlarca öğrenci arasından seçilip Kastalya gelmesi için seçilen Joseph Knecht. Boncuk Oyunu, Knecht’in çocukluğundan, gelişimine, hatta biraz daha orta yaşına değin biyografisini okuyoruz. Kastalya’da Magister Ludi'lerden biri olma yolundaki taşlara bir bir basarken, kitaptaki narrator (anlatıcı) Knecht’in derlenmiş hayat hikayesini olabildiğince en ince ayrıntısını kaçırmadan aktarmaya çalışıyor. Hesse’nin tüm yazarlık kariyeri ve kalemi, “bir huzur bulmak” nosyonuyla yola çıktığından, Hesse’nin ister istemez hayatını hep merak etmişsindir. Karakterlerine buldurduğu huzuru, kendisi de bulabildi mi acaba? Erdemli olmak, saygıyla karşındakini dinleyebilmek ve dinginliği yakalayabilme mücadelesi, tüm arayışları bunlar. Plinio Designori, Knecht’ten bile çok sevdiğim, Hesse’nin ete kemiğe büründürdüğü, son derece realist bir karakter. Benim diri bir okumamı yapmamı sağlayan, her diyalogunu merak ettiğim birisi idi kitap boyunca. Evrendeki huzursuzluğu rahatsız edici bir şekilde “evin komşusu” biçiminde var ettiriyor. Boncuk Oyun’unu okumanız gerektiği konusunda ısrarcı olacağım, çünkü müthiş finaliyle aklınızda çıkmayacak derinlikte. En son Martin Eden’in finaliyle böyle duvara boş boş baka kalmıştım.

Boncuk OyunuHermann Hesse · Yapı Kredi Yayınları · 2020694 okunma

·

89 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Sezer Akın