Harbiye Nazırı Nâzım Paşa, 30 Temmuz 1919 tarihli şifre telgra fında Kâzım Karabekir Paşa'dan şu istekte bulundu: "Mustafa Ke mal Paşa ile Refet Bey'in mukarreratı hükümete muhalif fiil ve hareketlerinden dolayı hemen derdestleriyle İstanbul'a gön- derilmeleri konusunda mahalli memurlara emir verildiği ve ko lorduca da ciddi yardımda bulunulması..."
Kâzım Karabekir Paşa cevabi telgrafında şöyle diyor
"Hükümetin mukarrerat ve siyasetinin ne olduğunu bilemi-
yorsam da Erzurum'da bulunan Mustafa Kemal Paşa'nın fiil ve
harekâtında vatan ve milletin maksat ve menfaatine ve mevcut
kanunlara muhalif telakki edilecek hiçbir hal ve hareketi olmadı-
ğını görüyorum; adı geçen kişi, mülk ve milletin saadet ve selame-
ti ile alakadar her ferdi vatanperver gibi yaşamaktadır." Bir tarafta
Pontus Rum çetelerinin Pontus Devleti, diğer tarafta Ermenilerin Büyük
Ermenistan kurmak istedikleri, İtilaf Devletlerinin de bunlara her türlü
desteği verdiği bir ortamda hükümetin bütün bu tehlikelerden habersiz
millete hiçbir ümit vermemesi, "bilakis en münevver ve kıymetli ze-
vat ve kumandanların birer suret ve bahane ile millet arasından
tecrit ve hapis ve tevkif edilmesi", bir taraftan da silahların alınması,
bu bölge halkının, buraların da İzmir gibi işgal edileceğini düşünmesine
yol açmaktadır. "Mustafa Kemal Paşa gibi memlekette namusuyla ve
seçkin askerliği ve vatanperverliğiyle tanınmış ve bütün askerlerin
de pek ziyade hürmetini kazanmış... ve hal ve hareketinde vatanın
ve milletin menfaatine aykırı hiçbir şeyi olmayan bir zatın tutuk-
lanmasına bir kanuni sebep olmayacağı ve halk ve ordu nazarında
da iyi bir hareket olarak görülmeyeceği cihetle adı geçenin tutuk-
Janmasına hal ve vaziyetin katiyen müsait olmadığını arz ederim..."