İnceleme yazma üzerine
Yazmaktan, daha doğrusu birileri okusun diye yazmaktan kaçınıyorum ben. Yeteneğim yok öncelikle, okunmaya değer bulduğum kitapları da 'göstermek' için çok uğraşıyorum, didiniyorum inceleme yaparken, nasıl yapsam da bu kitabı popülerleştirsem diye. Öznel olarak benim kafamda 3 tarz inceleme var: kitaba ilgi çeken (okumadan önce),
··
44 görüntüleme
İnceleme yazmak çok ince bir işçilik. Öncelikle inceleme yazanın yazara, kendine ve bu incelemeyi okuyacaklara saygı duyması gerekir. Zaman ayırmalı, düşünmeli, baştan sağma yapılmamalı. Bilinmeli ki ortada bir emek var ve hiçbir eser kolay yaratılmıyor. Ayrıca bu incelemeyi okuyan kişilerde de yazar ve eser hakkında bir yargı oluşturulacağı hiçbir zaman akıldan çıkartılmamalı.
Her okunana inceleme yazılmalı mı sorununa gelince; bence her esere inceleme yazılmaz. Yazar okuru inceleme yazmaya teşvik eder; demiştik ya düşünmeli yazılmadan önce diye, beni düşündürmeyen, kendime özgü anlatacaklarımın olmadığı eserler hakkında ne yazabilirim ki? Tabii burada okunma sayısı az olan eserleri tenzih ediyorum. Onlar için birer tanıtma yazısı yazılabilir.
Spoiler mevzusu var birde. Ben spoilerden etkilenmeyen bir okurum. Tabi bunda daha çok tekniği yüksek eserleri tercih etmem, okuduğum eserlerde bunu aramam en büyük etken. Kurgu yönü ağır basmayan eserler için spoilerin söz konusu olmayacağını düşünüyorum. Yine de dikkat edilmesi lazım. Herkes aynı değil. Kimsenin, kimsenin okuma keyfini kaçırmaya hakkı yok.
Ben bunlara ne kadar dikkat ediyorum, tartışılır. Sadece ilk paragrafta yazdıklarıma dikkat etmeye çalışıyorum diyelim. Zaten ben çok az sayıda inceleme giriyorum. Onlarda inceleme yazısı sayılmaz. Kaçınıyorum bir çok şeyden yazarken. Saygı, yargı. Bu irdeleme mevzuusu da bu kaçınmaya dahil.
İbrahim bey, acaba bu dediğiniz biraz daha profesyonel incelemeler için geçerli değil mi? Bu sitede de mi beklentiniz bu yönde? Öznel yorum gibi düşünülse ne çıkar ki, şunun şurasında aşağı yukarı hepimizin birbirinden öğrenecekleri vardır. Teşekkürler yorumunuz için.
1 sonraki yanıtı göster
Nesrin Hanım her şeyden önce bu "inceleme yazma üzerine inceleme" denilebilecek güzel yazı için teşekkürler:)
İnceleme yazmak sanırım hayatımıza karşılık gelen, ruhumuza işleyen bir kitap üzerine olduğu zaman daha da anlamlı hale geliyor. Okuduklarımız içinde de en beğendiklerimiz yüreğini katarak yazanlar ve ortak bir nokta yakaladıklarımız veya sadece ne güzel aktarmış dediklerimiz.
İyi bir inceleme nasıl olur? Göreceli tabi . Bazen sadece kitap odaklı bazen sadece yazar odaklı olabilir mesela. Her ikisinden yola çıkarak ya da ikisinden de hiç söz etmeden başka bir yere temas ederek de anlatılabiliyor mesele. İsim vermek şart değil ama benim de görebildiğim kadarıyla birkaç kişi inceleme işini özellikle çok farklı ele alıyor üzerinde kafa yoruyor. Benim de 
Metin T. ağabey ve 
Oğuz Aktürk aklıma gelen ilk isimler.
Daha pek çok kişi var , çok farklı kendine has bir üslubu olan.
Yakın zamanda yazılanlardan gördüğüm en iyi incelemelerden ikisi de şunlar,
Melike hocanın #27878588 incelemesi, mesela burada nerdeyse kitaptan hiç bahsedilmiyor ama kitapta anlatılanların benzerini yaşayan kişi duygularını dile getiriyor ve bu bizi okurken rahatsız etmiyor, kitaba pek değinmeden bunu başarabilmek gerçekten maharet ister.
Bir diğer inceleme de 
Erhan Bey'in
#27072036 incelemesi, burada ise kitaptaki kahramanın üslubuyla kendi içinden gelen örnekler dile getiriliyor, hatta bazı ifadeler kitapla birebir aynı olacak düzeyde olsa da , bu da bizi okurken rahatsız etmiyor. İşte bunlar hep samimiyet :)
İnsanların yazma ve yazdıklarını paylaşma ihtiyacı duyması çok doğal. Bunu yaparken kitaptan yola çıkarak içinden gelenleri, başından geçenleri aktarması da bir o kadar normal.
Elbette gereksiz , alakasız, yetersiz ve inceleme sayılamayacak düzeyde olanlar da var ,görüyorsunuz anlatmaya gerek yok :)
Saygı çerçevesinde yazılsın yeter, biz de elimizden geldiğince okuyup yazalım. Tekrar teşekkürler.
Ne kadar özenli ve güzel yorumunuz. Aynı fikirdeyiz, çok teşekkür ederim.
2018 ne güzel bir seneymiş değil mi bu bakımdan.
Elimde 3 kitap var incelemesi yazılacak ama ben bir türlü metni oluşturamıyorum.Bu yazınız bana da tam zamanında geldi.Zaman ayırıp bu bilgiyi paylaştığınız için de teşekkür ederim.
Ben teşekkür ederim okuduğunuz için. Tam anlamıyla aslında hitap ettiğim insan sizsiniz, benim gibi, elindekilerle ne yapacağını bilemiyor bazen insan kılavuza ihtiyacı oluyor.
1 sonraki yanıtı göster
Elbette tüm okurlar fikirlerini açıkça ifade etmelidir tabi istiyorlarsa. Kötü eleştiriye maruz kalmaktan korkup bir kitabın düşündürdüklerini ve hissettirdiklerini yazmamak olmaz, olmamalı.
Bu hem genel kitle, hem profesyonel/eleştirel kitle tarafından her anlamda (dil, üslup, değindiği konu,verdiği mesaj, alt metni, göndermeleri, felsefi, sanatsal, bilimsel dayanakları) beğenilen eserleri, beğenmediğimiz durumda da geçerli olmalı. Sonuçta hepimiz bazen fikirlerimizin çok benzediğini düşünsekte farklıyız, ve hislerimiz benzer olsa da büyük ihtimalle aynı olmayacaktır. Zaten aynı şeyi iyi ki hissetmiyoruz da yeni şeyler öğrenip keşfedebiliyoruz.
Kısa süredir 1000kitaptayım incelemeler arasında demek istediğiniz farkı gördüm.(Bu demek değil herkes mükemmel inceleme yapmalı.) Farkın olması da çok normal böyle böyle hepimiz kendimizi geliştiriyoruz bir yerden başlayarak. Mesela kendi adıma bu iletiyi ve verdiği örnekleri görerek:) Teşekkürler paylaşım için..
Teşekkür ederim kıymetli yorumunuz için. Herkesin aynı anda aynı kitabı okuması bile beni çok mutlu ediyor, bir cümlelik yorum bile farklı pencere açıyor insanda. Yaza yaza gelişiyoruz birlikte.
Yalnız kim bu kişiler; incelemeleri aşağılayan, birilerine kafayı takan vs.ler... Eldeki verilerle yazsınlar da bizde bilelim.
Kitap inceleme yasaklanmalı bence. Gereksiz
Bu kadar çok "ya da" kullanmasaydın keşke
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.