tarih namına bildiklerimiz, az sayıda gözlemcinin, çok sayıda hadiseyi, sınırlı bakış açılarından müşahade ederek, kendilerince önemli saydıkları unsurları yetersiz bir lisanla kayıtlara geçirmesinden ve neticede tarih okuyucusunun bu gözlem raporlarından çıkardığı şahsî mütaalalardan ibarettir.