Jean Paul Sartre filozof olarak sevdiğim bir yazardır. Bu senaryovari romanında da felsefesine ilişkin bölümler kendini belli ediyor. Bu romanında bize kaderin değiştirilmezliğinden bahsediyor... ya da değiştirilebilirliğinden mi demeli? Pierre ve Eve birbirini diriyken bulamamış iki insan. Bir kural gereği tekrardan dirilebiliyorlar. Bunun karşılığında tabi bir şey yapmaları gerekiyor... Tabi ne kadar başarılı oluyorlar, bunu Eve'den duymak mümkün "Meğerse iş işten geçmiş, insan bitmiş bir oyunu tekrarlayamıyor." Kitap da adını bu cümleden alıyor. Burada Eve'e katılmıyorum. Kaldı ki hiç değişmeyen bir şey yok demek de doğru değil, onu dikkatli okuyanlar fark edecektir. Suçladıkları, sözüm ona, değiştirilemez kader, hayat, yazın nasıl tanımlamak isterseniz suçlu değil. Eğer hayata evcilleştirilmesi gerekilen vahşi bir hayvan gibi yaklaşırsanız, size nasıl da bir kediye benzediğini gösterir. Ne Pierre ne de Eve geri dönüşlerinde geçmişlerinin yükünden kurtulamıyor. Bu yük onları hayatın soyut kurallarına karşı koymaya itiyor ve ancak debelenebiliyorlar. Tam da hayatın onları işlediği sırada hem de, evet işlemek, doğru sözcük, nakış işlemekteki işlemek fiilinden bahsediyorum. Pierre ve Eve'i bir araya gelmekten alıkoyan da bu anlamsız debelenme oluyor. Oysa iş işten geçmemişti, her şey çok farklı olabilirdi, yoksa küçük Marie şimdi ne haldeydi?.. Kahramanlarımız için iş işten geçti tabii, zaten asıl diriler düşünmeli; iş işten geçti mi?