"Pazarlık" takdim yazısında Murat Bardakçı'nın da ifade ettiği gibi tamamen Osmanlı arşivlerinde ki orjinal belgeler üzerinden asırlık hataların düzeltilmesine yönelik önemli bir çalışma. II.Abdülhamit iflas etmiş olarak devraldığı imparatorluk için Duyunu umumiye ve tevhid-i Duyun(borçların birleştirilmesi) ile dış borç belasından tamamiyle kurtulup devletin kanını emen imtiyazlardan kurtulmayı planlamaktaydı. Tahta çıktıktan 2 yıl sonra Osmanlı Rus savaşı yüzünden dış borç neredeyse iki katına çıkmıştı. Bununla beraber ardı ardına Rusya, Romanya, Yunanistan gibi ülkelerden kovulan museviler Özellikle İngiltere ve Fransa'nın başını çektiği avrupalıların da desteği alarak inançları gereği vaat edilmiş topraklar olarak gördükleri Filistin'de bağımsız bir musevi devleti kurmak için yoğun çaba harcıyorlardı. Özellikle Rotschild gibi zengin museviler paranın gücü ile yerel toprak sahibi araplardan el altından satın aldıkları arazilere musevi göçü sağlayarak Filistin'de bir Musevi nüfusu oluşturma politikasını benimserken; Siyonist cemiyetinin başında ki Herlz Duyunu umumiye ve imtiyazların kıskacı altında ki devleti aliyenin bu zaafından yararlanarak paranın gücüne dayanan bir politika ile Payitahtın rızasını alarak yahudi vatandaşlarının bir Osmanlı tebaası olarak Filistin'de yerleşmesine izin verilmesini talep ediyordu. Bu bağlamda 5 kez İstanbul'a gelen, bir kez II.Abdülhamit'le yüz yüze görüşen ve bir çok mektup yazan Herlz bal dudak politikası ile Sultan'ı razı edememiş ve hayallerinin gerçekleştiğini göremedende ölmüştü. Buradan sonrasını anlatmaya çok gerek yok. Burada asıl olan bu süreçte ki galat-ı meşhur hadiselerin yerini gerçekleri ile değiştirebilme çabasıdır. Daha önce yine Osmanlı arşivlerinden istifade edilerek ama büyük bir hata ile orjinal metinler ve orjinal dil yerine Cumhuriyet tarihinde yapılan latince çevirilerden istifade edilerek ortaya konanlar bilinçli ya da bilinçsiz tarihi bir yanılgıya sebep olmuştur. İşte bu eser 50 nin üzerinde kaynakça ve orjinal arşiv belgelerinden orjinal dil ve metinlerle bu hataları izole etmeye çalışıyor. Hem Payitahtın bu son günlerini hem de günğn şartları içerisinde Filistin üzerinde ki pazalık ve siyasetin tüm yönlerini belgeler üzerinden objektif değerlendirmeye çalışılmış bence başarılı bir eser. Bir yönüyle Payitah'tın balkanları gözden çıkarttığı ve Filistin'de Musevilerin yoğunlaşmasına engel olacak etkili politikayı ortaya koyamadığı tezinden ortaya çıkan İttihat ve terakkiciler hem balkanların yitirilmesi hem de Filistinin Musevilere yuva yapılması konusunda seyirci kalmışlardır. Bu onların başarı veya başarısızlığı anlamında değerlendirilmesin.Devletin içinde bulunduğu durum, günün şartları ve Sinsi İngiliz siyasetine gönüllü boyun eğen yerel arap liderlerin tercihi ile şekillenmiş bir durumdur. Tarihi meselelere çok yönlü bakmak, iyi okumak ve günün şartlarına göre değerlendirmek çok önemlidir...

PazarlıkVahdettin Engin · Yeditepe Yayınevi · 2020549 okunma

·

51 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

ayhan özköroğlu