Rainer Maria Rilke, bu şiir kitabında mistik iç dünyasını, tinsel öğelerle, metafizik bir akış içinde yazmış diyebiliriz. Aslında doğa ve doğaüstü varlıklar bir bütün veya karşılaştırma halinde aktarmış sonelere. Kitabın ismine baktığımızda sanki Rilke bu soneleri Yunan mitolojisinin ünlü ozanı ve talihsiz aşığı olan Orpheus'a ithaf etmiş gibi bir izlenim yaratsa da aslında Rilke bu şiirlerde Orpheus olmuştur. Ölümle, yaşamın iç içe oluşunu, doğa ile insanın bütünlüğünü, öteki dünyanın varlığını ve tanrıya seslenişini Orpheus kişiliğine bürünerek yapmıştır. Orpheus'un hikayesine baktığımızda kısaca şöyle özetlenebilir: Sevdiğini kendi hatası yüzünden kaybeden Orpheus, sevdiği kadının mezarında lir çalmış ve sevdiğine kavuşmak için Hades'e - ölüler diyarına- gitmeye karar vermiş ama yine yaptığı bir hata yüzünden kavuşamamış sevdiğine ve bu hüsran sonrası kadınları sevmez olmuş artık.. İşte bu sonelerdeki rüzgarın sesi aslında Orpheus'un lirinden çıkan seslerdir, doğa Orpheus'un lirini dinler ve bu ses karşısında suskunlaşır. Yine kuşlarda, kayalarda Orpheus'un şarkısı vardır. "SUSKUN dostu sayısız uzakların, hisset, soluğun nasıl da çoğaltıyor mekanı. Çatı kirişlerinin karanlığında asılı çanlar çalsın senin uğruna. Neyse seni kemiren, güçlü olur bu doyumdan da. Değişime bırak büsbütün kendini. Nedir senin en acı veren deneyimin? Şarap ol, içmenin tadı acı geliyorsa. Aş tüm sınırları bu gecede; sihirli güç ol düşüncelerinin yol ayrımında; anlamı ol garip karşılaşmalarının. Eğer seni bu yeryüzü unutursa, de ki sessiz duran toprağa: Ben akıyorum. Hızla akan suya da: Ben varım." Son sone en sevdiğim kısım oldu. Burada ve şiirin çoğu bölümünde bir akış hali ve bir değişim vurgusu dikkat çekiyor. Doğa ve buna ayak uyduran insan bir akış halinde, bir değişim halindedir, öyle olmak zorundadır vurgusu yapıyor şair.. Sanırım tek sıkıntı çeviri sıkıntısı, çoğu şiir çevirisinde olduğu gibi... Okurken keşke yazıldığı dilde okuma şansım olsaydı, dedim. Şiiri düz okuyup geçince eminim sıkıcı olacaktır ben anlamak ve ince detayları görmek amaçlı ek okumalar ya da bilgi edinmek için şairin hayatına baktım, kimlerden etkilendiği vs. yoksa beni de içine çeken bir şiir çevirisi değildi. Bu da şiir çevirilerinde normal olan bir durum çünkü şiir tür olarak duygu ve sanat kaygısını içinde barındırıyor, kendi dil ve kültür dünyasından koptuğunda elbette anlamını yitiren tarafları olacaktır. Ama yine de içinde sanatı ve felsefeyi barındırdığını düşünürsek güzel bir şiir okuması oldu benim için. Orpheus'a Soneler kitabını okuyacaklara keyifli okumalar diliyorum.

Orpheus'a SonelerRainer Maria Rilke · Yapı Kredi Yayınları · 2014543 okunma

·

50 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Melis