Stefan Zweig bu kitabı yazma sebebini anlatırken yine kendine has cümleler sarf ediyor. Kitap fikrinin kendisinin bir gemi seyahatinde aklına düştüğünden bahsediyor. Zweig, gemi yolculuğu sırasında bile kütüphaneden vazgeçmez ve gemilerin kütüphaneleri seyahat süresince onun yaşam alanı olur. Kendisinin yaptığı lüks seyahatle yüzlerce yıl önceki seyahatleri düşünür ve haline şükreder. Zweig, 'Başlangıçta baharat vardı (s.17)' diyerek bizleri yolculuğuna çıkartıyor. Baharat kullanmayan Avrupa mutfağının ne kadar yavan, tatsız, tuzsuz olduğunu ifade ettikten sonra, gemilerle uzak diyarlardan gelen baharatın ne kadar yüksek fiyattan alıcı bulduğunu; Ortaçağ'da yemeklerin, şarabın, biranın bile bu sayede şenlendiğini ifade ediyor. Küçük, köşeye sıkışmış ve diğer ülkeler kadar etkili olmayan Portekiz'in tarih sahnesinde yerini almasının önemli etkeni de Macellan olur. Düşlerin, bilimin, efsanelerin, kitapların içinde yoğrulup denizden başka çıkarı olmayan bir kişinin macerası başlıyor. Zweig bunu 'donkişotluk' olarak nitelendiriyor ve bir devletin, Macellan'a inanarak attığı adımı anlatıyor. Yeni yerler keşfedip oraların zenginliğine ulaşmak sevdasıyla düşe kalka bir hayat yaşayan Macellan'ın keşifler öncesi, keşif zamanı ve sonrası Zweig'in gözüyle canlanıyor. Bilgi, belge ve bir kısmı da hayal dünyasından oluşacak şekilde Macellan siluetini ortaya çıkartıyor. Zweig anlattıkça Macellan bedenlenip karşımıza geliyor ve bizi de teknelerine alıp yolculuğa çıkartıyorlar. Zweig yine kendine has anlatımıyla okuyucuya Macellan'ı ve dönemini yaşatmaya çalışıyor. Şimdi elimizin altında telefon veya bilgisayarla dünyanın herhangi bir noktasını saniyeler içersinde bulabilirken, bu elbiseden sıyrılıp tekrar o döneme döndüğümüzde elimizde sınırlı bilgiyle karşı karşıya kalıyoruz. Zweig da 16. yüzyıl Avrupası'nı ve Keşifler Çağı'nı emek-yoğun bir güzellikle bizlere anlatıyor. Keşifler Çağı'nda Macellan'ın zenginliğe ulaşmak için kullandığı ve 'sır' olan o 'bilgi' de kitap boyunca bizleri takip ediyor. Sır ile baharat ülkelerine ya da bilinmeyene doğru yola çıkıldığında o herkesten sakladığı 'sır' ne kadar gizemini koruyacak ve hayatını nasıl etkileyecek? Bu ve buna benzer daha fazla bilgi ise kitap sayfaları içinde okuyucun onu bulup çıkartmasını bekliyor. Zweig, Macella'nın ekibiyle yaşadığı o zorlu yolculuğa an be an tanıklık etmemizi sağlarken bunun öncesinde ve sonrasında yaşananlara da değiniyor. Tabi tarihi bir olay anlatıldığı için dönemin terminolojisi de kullanılıyor. Bazı yerleri Zweig kadar bilemeyeceğimiz için Zweig'in anlatımı ile bir rota çiziyoruz. Şurası da önemli: Zweig bu eseri 1900'lerin ortalarına doğru, yani savaş, kaos, huzursuzluk ve yurtsuzluk dönemi içinde kaleme almış. Bu kitap Zweig'in o küçük romanlarına (novella) benzemiyor. Herkese hitap eden bir kitap değil. Zaten sitedeki okuma durumundan da bu belli. Notlar: Kitabın içinde yer alan bazı kavramlar sayfa altında ya da en son sayfada yayımcı ya da çevirmen tarafından sözlük biçiminde verilseydi çok da güzel olurdu. Çünkü bazı kavramlara açıklık getirerek konunun tam anlaşılması sağlanabilirdi. Salt dilden dile aktarım yanında Zweig'in o zengin dil dağarcığından kopan parçalar da Türkçe dipnot olarak keşke sunulabilseydi. Kitabın sonlarında ise kitabın Avusturya'daki yayımcısının eklediği notlar var. Burada da Zweig'in yazım süreci hakkında ve yayımlandığı 1938 yılı ve sonrasına dair ek bilgiler yer almaktadır. [Haddimi aşarak şunu da ifade etmek istedim:] Söz meclisten dışarı diyorum. 15. sayfada Zweig, Macellan isminin farklı diller de farklı yazıldığını belirterek bir bütünlük oluşturmak için 'Magellan'ı tercih ettiğini belirtiyor. Aynı şekilde tercüme eden ya da yayınevi de buna uymuş -doğrusunu yapmış- ve Türkçede kullanıldığı şekliyle yani 'Macellan' olarak yazılmış. Bu sayfaya bir dipnotta ben eklemek istedim [haddimi aşarak…] o da "V. Karl" olarak tanınan kralı biz genelde Fransızcadan Türkçeye çevrilmiş haliyle biliriz. O da Şarl ya da Şarlken'dir. Yani "V.Karl-Carlos > Charles > Şarl. Ezcümle: Zweig'in Macellan, Bir İnsan Bir Yaşam adlı kitabı özellikle biyografi ve tarih sever okuyucunun hoşuna gideceğine düşünüyorum. Bu kitabı 5 - 22 / Aralık /2019 tarihleri arası okudum. İnceleme yazısı ise 31 Ağustos 2020 tarihinde 1000Kitap sitesine eklendi. Okuduğum kitap, Can Yayınları, 6. basım 2017 tarihli ve çevirmen de Zehra Aksu Yılmazer'dir. Onlara da bu güzel kitapla bizleri buluşturdukları için teşekkür ederim, tavsiye ederim ve iyi okumalar.

MacellanStefan Zweig · Can Yayınları · 2016714 okunma

·

29 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

S. Ali