Kim olduğunu bilmemesi garip değil miydi? Dış
görünüşünü kendinin belirleyememesi de akıl alır
şey değildi. Kendi oluvermişti işte. Arkadaşlarını
seçmek elindeydi ama kendi kendisini seçmemişti.
İnsan olmak bile onun fikri değildi!
Hinduizm'de "OM", Müslümanların besmelesi gibidir. Her
Hindu işe, OM diyerek başlamaktadır. OM, AUM'dan gelmektedir.
Burada A=Brahma'yı; U=Vishnu'yu M=Shiva'yı temsil etmektedir.
İbadete de başlarken OM denmektedir.
Sonuç olarak, Batıda Din'in kaynağı hakkındaki görüşler,
genelde ilkel kabilelerden hareketle geliştirilmeye çalışılmıştır. Ancak
bu konuda bir görüş üzerinde herkes ittifak edememiştir. XIX. yüzyıl
boyunca ve XX. Yüzyılın ilk yarısına kadar Din'in kaynağı hakkındaki
çalışmalar, Batı'da devam etmiştir. Bu konuda kesin bir sonuç
alınamayınca Etnoloji, dinin kaynağını aramaktan vazgeçmiş ve bugün
din olayı, bir kültür olayı olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Buna
göre her din, bir kültürdür. Her din, kendi dönemi için bir değer
taşımaktadır.
Okur Takip Önerileri
Schmidt, "Tanrı Fikrinin Kökeni" (Der
Ursprung Der Gottesidee) adı ile yazdığı muhteşem kitabında,
insanlığın ilk önce "Bir Yüce Tanrı'ya" inandığını, ancak daha sonra
bu Tanrıyı unutarak veya ihmal ederek, putlara saygı gösterdiğini
açıklıyordu. Böylece insanlığın başlangıçta "Bir Yüce Tanrı'ya"
inandığını ifade etmiş oluyordu. Schmidt'e göre, İlk Din, gökte
yaşadığına inanılan, iyilik sever, her şeyi bilen, yaratıcı ve ebedi bir
"Büyük Tanrı" inancından ibarettir. Bunun için Schmidt'e göre
başlangıçta her yerde bir İlkel Monoteizm mevcuttu.
Batı'daki Dinler Tarihi Çalışmaları iki ekol istikametinde devam
etmiştir: Bunlardan birincisi; Tekamülcü Din Nazariyelerinin
güdümünde devam etmiştir: Max Müllerin Tabiatçılık, Tylor'un
Animizm, Durkheim'in "Totemizm", Frazer'in "Büyü", Marrett'in
Mana teorilerinin dayandığı temel felsefe, tekamülcü nazariyelerin
üstüne oturtulmuştur. İkinci ekol ise bu teorilere karşı çıkan Andrev
Leang ve Wilhelm Schmidt ile başlamıştır.
Öyle ki, —-bir bedeniniz ve bir beyninizin var olduğu hakkın- da ki inançlarınız yalnızca duyularınızın tanıklığı aracılığıyla oluştuğu için— gerçekte bir bedeninizin ve bir beyninizin var olmaması bile mümkündür. Beyninizi asla görmediniz —sadece herkesin bir beyne sahip olduğunu varsayıyorsunuz; fakat beyninizi görmüş olsaydınız veya onu gördüğünüzü düşünmüş olsaydınız bile, bu yalnızca bir başka görsel tecrübe olurdu. Belki de, var olan yegane şey tecrübenin öznesi olan sizsinizdir ve fiziksel bir dünya yoktur; yani ne yıldızlar, ne dünya ne de fiziksel varlıklar olarak başka insanlar vardır. Belki de herhangi bir mekân da var değildir.
bütün tecrübeleriniz kendisi dışında bir dış dünyanın var olmadığı muazzam bir rüyaya benzeyemez mi? Olup bitenin bu olmadığını nasıl bileceğiz? Eğer bütün tecrübeleriniz böyle bir rüya ise, bu durumda bir dış dünyanın var olduğunu kendinize ispatlamak için kullanmayı denediğiniz herhangi bir tanıklık yalnızca bu rüyanın bir parçası olacaktır. Eğer masanın üzerine vurur veya kendinizi çimdiklerseniz bir ses duyar veya bir acı hissedersiniz; ama bu sadece zihninizin içinde olup biten bir çok şeyden biridir. Bu şekilde hareketin bir yararı yoktur
Binlerce yıldır bu (felsefi) problemler hakkında yazılar yazılmaktadır; fakat felsefenin işlenmemiş taze malzemesi geçmişte yazılıp çizilenlerden değil, doğrudan dünyadan ve bizim dünyayla olan ilişkimizden doğar. Zaten bu problemlerin, zaman içinde, onlar hakkında hiç bir şey okumamış olan insanların zihninde sürekli olarak yeniden ortaya çıkmasının nedeni de budur.
Hayatta
kalmak istiyorsanız, bunun tek bir yolu var: Çalışmaya elverişli
gözükün. Diyelim ki topuğunuz da ki küçük bir yaradan ötürü biraz
topallasanız bile, bir SS görevlisinin bunu farketmesi halinde
gaz odasını boylayacağınızdan emin olabilirsiniz. ‘Müslüman’
tabiriyle neyi söz konusu ettiğimizi biliyor musunuz? Perişan,
kendini bırakmış, hasta, bir deri bir kemik görünen ve fiziksel
olarak daha fazla çalışamayan... işte böyle birisine ‘Müslüman’
deriz. Er ya da geç, genellikle kısa bir süre içinde, her ‘Müslüman’
gaz odasını boylar. Bu nedenle unutmayın. Tıraş olun, dik
yürüyün, becerikli olun; o zaman gaz odasından korkmanız gerekmez.
Sayfa 36Kitabı okudu
Asıl bilen, Atina Yargıçları, belki
yalnızca tanrıdır; o sözüyle de (Pytholu tanrı sözcüsü
benden daha bilgin bir adam olmadığını
söylemiş) insan bilgisinin
büyük bir şey olmadığını, hatta bir şey
olmadığını göstermek istemiştir; “Sokrates”,
demiş olması ancak bir söz gelişidir: “Ey
insanlar! Aranızda en bilgeniz, Sokrates gibi
bilgeliğinin gerçekte bir hiç olduğunu
bilendir’’,demek istemiştir. İşte böylece tanrının
sözünü düşünerek yer yer dolaşıyor, yurttaş
olsun,yabancı olsun bilge sandığım kimi
bulursam konuşup soruyorum; bilge
olmadıklarını anlayınca da, tanrı sözüne hak
vererek bilge olmadıklarını kendilerine
gösteriyorum
Atinalılar, bu ün bende bulunan bir tür bilgiden,
yalnızca ondan çıkmıştır. Bunun ne biçim bir
bilgi olduğunu sorarsanız,derim ki, bu, herkesin
elde edebileceği bir bilgidir; ben de ancak bu
anlamda bir bilgim olduğunu sanıyorum. Oysa
sözünü ettiğim kimselerin, bende olmadığı
için size anlatamayacağım insanüstü bilgileri
var. Benim böyle bir bilgimin olduğunu söyleyen
yalan söyler, bana kara çalmış olur.
Şöyle ki:
şayet tüm insanlık bir yerde toplanmış olsaydı, üç yüz
milyar litrelik bir hacim işgal edecekti, ya da bir
kilometre küpün üçte birinden daha az bir yer.
Çok gibi geliyor kulağa... Ancak, dünya
okyanuslarının 1.285 milyon kilometre küp su
barındırdığı düşünülürse, pek öyle olmadığı
anlaşılır. Yani dünyadaki tüm insanlar -beş
milyar beden- okyanusa konsa, suyun seviyesi
bir milimetrenin yüzde birinden daha az
yükselirdi. Hepsi hepsi tek bir şapırtı... ve
yeryüzü sonsuza dek insansız kalırdı.
Gelişmiş sanayilerimiz sayesinde
havayı, toprağı, denizleri zehirleyip ormanları
çöle çeviren, yüz milyonlarca yıl yaşamış sayısız
hayvan ve bitki türünü yok eden, başka
gezegenlere erişip yeryüzünün doğal dengesini
değiştirmeyi becererek kozmik gözlemcilere
varlığımızı ilan eden bizler... İşte öylesine
basitçe, hiç iz bırakmaksızın yok olabiliriz. Bana
sorarsanız, bundan pek etkilenmedim. Ne
bundan, ne de insanlığın topundan dökülen
kanla -4.9 milyar litre- bir Kızıl Deniz, hatta bir
küçük gölcük bile oluşmayacağının
hesaplanmasından etkilendim.
Sayfa 29Kitabı okudu
İnsan nüfusu beş milyara yaklaştığına göre,
her geçen dakika bu nüfusa mensup
binlercesinin ölmekte'olduğu da aşikârdır. Ama
bu size hiçbir şey ifade etmiyor, değil mi? Yine
de sığ kavrayışımız buradaki rakamlara bir
duvara çarparcasına tosluyor. Şöyle ki, “her an
19 bin insan ölmektedir” ya da “900 bin insan
ölmektedir” cümlelerinin arasında, bizde
yarattığı duygulanım bakımından zerre kadar
fark yoktur. Diyelim bu rakam bir milyon ya da
on milyon olsun; göstereceğimiz tepki
değişmeyecektir: Hafiften korkmuş, belli belirsiz
bir tedirginlik edasıyla dile gelen bir “yaa!”
ünlemi. Bir anda adeta bir soyut ifadeler çölünde
- buluveririz kendimizi; hepsinin de bir anlamı
olduğu kesindir, ama bu anlam bizde amcamızın
kalp krizi geçirdiği haberini aldığımızda
hissedeceklerimize benzer duygular uyandırmaz.
Amcanın kalp krizi haberi, bizi çok daha
derinden etkiler.
Sayfa 19Kitabı okudu
Gerçek
Gerçek bölünemez, bu yüzden kendini
tanıyamaz; her kim onu tanımak isterse bir yalan
olmak zorundadır.
Sayfa 41
Yalan
58.
İnsan ancak olabildiğince az yalan
söylediğinde olabildiğince az yalan söylemiş
olur; yoksa olabildiğince az yalan söyleme
fırsatını bulduğunda değil.
Sayfa 36