❝
Savaşın ilk günlerinden itibaren Azerbaycan ordusu işgalci Ermenistan ordusuna ağır ve beklenmedik darbeler indirdi. Ermenistan askeri güçlerine ait çok sayıda araçlar, füze rampaları, tanklar, topçu bataryaları ve zırhlılar tahrip edildi. Kısa zamanda Azerbaycan ordusu cephenin kuzeyinde Murov Dağı eksenindeki önemli yükseklikleri ve Ermenistan
❝
Elikram Hümbetov kendine bağlı askeri birlikleri cephe den çektiği için Karabağ'ın güney kısmı Ağustos'ta Ermenistan ordusunun tehdidine açık kaldı. Azerbaycan yönetimi ayrılıkçı Hümbetov ile uğraşırken Ermenistan ordusu büyük bir taarruz başlattı. Dahası Rus ordusunun da desteğiyle 18 Ağustos'ta Cebrayıl, 23 Ağustos'ta Füzuli ve 31 Ağustos'ta Gubadlı şehirlerini ele geçirdi. Cephede Ermenistan ordusunun işgalleri sürerken, Azerbaycan Meclisi 29 Ağustos'ta cumhurbaşkanı Elçibey'e güvenoyu referandumu düzenledi. Resmi rakamlara göre katılımcıların o/o 97'si güvenoyuna olumsuz yanıt verdi. Referandumdan çıkan sonuca göre, yeni cumhurbaşkanının belirlenmesi için seçimlere gidilmesi kararlaştırıldı. Seçimler 3 Ekim 1993'te gerçekleşti. Seçimden zaferle ayrılan Haydar Aliyev, Azerbaycan'ın yeni cumhurbaşkanı oldu.
❞
❝
Rusya'nın güneye inmesi üzerine Azerbaycan'ın çeşitli bölgelerinden Osmanlı'ya, yardım talepli mektuplar gönderildi. Hal böyle olunca önce Gürcü topraklarını ele geçiren Osmanlı güçleri Ekim 1723'te Gence'ye yaklaştı. Osmanlı ordusunun Azerbaycan topraklarına girmesi Rusya'yı endişelendirdi. Ancak Petro Osmanlı ile bir savaşa girmek istemedi, bir barış yaparak gerilimi azaltma yolunu seçti. O yüzden başkent Petersburg'ta bulunan Osmanlı elçisi Mehmed Ağa ile görüştü ve müzakerelerde iki devlet arasında bir anlaşma yapılması kanaati hasıl oldu. Böylece 24 Haziran 1724'te İstanbul' da Rusya ile Osmanlı arasında İstanbul Anlaşması imzalandı. Anlaşma ile Hazar'ın kıyı bölgeleri Rusya'nın, Gürcü toprakları ve Azerbaycan'ın diğer bölgeleri ise Osmanlı'nın hakimiyeti altında kaldı. Böylece Ordubad, Tebriz, Meraga, Hoy, Selmas, Gence, Berde, Karabağ, Revan ve Nahçıvan, Osmanlı idaresine bırakıldı.
Böylece Azerbaycan'ın büyük bir kısmı Osmanlı egemenliği altına girdi.
❞
Bir gün biterse her şey, Karabağ’ı görmeden
İstemem bandolar, büyük çelenkler...
Üstüme okunmuş birkaç avuç mübârek
Karabağ toprağından serpilse yeter.
❝
Nadir Şah'ın öldürülmesinden sonra Azerbaycan'da bağımsız hanlıklar ortaya çıktı. Nitekim Azerbaycan'ın kuzeyinde 12 Hanlık ile beş sultanlık, güneyinde ise yedi hanlık tesis edildi.
Aras Nehri'nin kuzeyinde kurulan hanlıklar, Şeki (1747- 1819), Karabağ (1748-1805), Gence (1747-1804), Bakü (1747- 1806), Guba (1747-1806), Derbent (1747-1806), Revan (1747- 1828), Şamahı (Şirvan: 1747-1820), Nahçıvan (1747-1828), Lenkeran (Talış: 1747-1826), Salyan (1747-1796) ve Cavad (1747-1805) hanlıklarıydı.
❞
Bahtına ağlayan Azeri kızı
Sen Karabağ dersin, ben karayazı
Boşlukta çırpınır Türk'ün avazı
Sanma ki dertlerin azı bizdedir
Sizdeki yaranın özü bizdedir.
Bahtına ağlayan Azeri kızı
Sen Karabağ dersin, ben karayazı
Boşlukta çırpınır Türk’ün avazı
Sanma ki dertlerin azı bizdedir
Sizdeki yaranın özü bizdedir.
Komünizmin ölümü de varlığı gibi uğursuz oldu. Sovyet Cumhuriyetleri bağımsızlıklarına kavuştular ama otorite boşluğu ve kararsızlık bölgeyi tehdit etmeye başladı. Ermenilerin Karabağ’daki Azerilere karşı giriştiği katliâm, huylunun huyundan vazgeçmediğini bir kez daha gösterdi.
Yanar Bosna-Hersek, Karabağ, Keşmir
Sonra Kıbrıs Lübnan sayamam bir bir
Aklıma Abhazya, Urumçi gelir
Türk birliği kurulmayı bekliyor
Ölü dünya dirilmeyi bekliyor.