Abdullah Paşa'nın Balkan Harbi Hatıratı
Abdullah KölemenAbdullah Paşa'nın Balkan Harbi Hatıratı Gönderileri
Abdullah Paşa'nın Balkan Harbi Hatıratı kitaplarını, Abdullah Paşa'nın Balkan Harbi Hatıratı sözleri ve alıntılarını, Abdullah Paşa'nın Balkan Harbi Hatıratı yazarlarını, Abdullah Paşa'nın Balkan Harbi Hatıratı yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Bu savaşların sonuçlarını aşağıdaki şekilde maddeleyebiliriz:
1- Balkanlar'da kalan Türk azınlığının hak ve hürriyetleri yapılan antlaşmalarla garanti altına alınmaya çalışmıştır. Bundan sonra Osmanlı için Balkan Türkleri problemi ortaya çıkmıştır.
2- Balkanlar'ın haritasında önemli değişiklikler olmuş Osmanlı ve Bulgaristan topraklarının önemli bir bölümü el değiştirmiştir.
3- Balkan Harplerindeki başarısızlık Osmanlı ordusunda yeni düzenlemelerin yapılmasına neden olmuştur.
4- Osmanlı Devleti'nin sosyal ve ekonomik çöküşü hızlanmıştır.
5- Bulgaristan'ın diğer Balkan devletleri ve Rusya ile arası açılmıştır. Bu durum Bulgaristan'ı Avusturya ile Osmanlı Devleti'ne yaklaştırmıştır.
Osmanlı Devleti için yıkım olan I. Balkan Harbi'nin sonuçlarını aşağıdaki şekilde kısaca maddeleyebiliriz:
1- Rumeli topraklarındaki Osmanlı hâkimiyeti sona ermiştir.
2- Balkanlar'daki son azınlık olan Müslüman Arnavutlar da savaş sırasındaki kargaşadan faydalanarak Osmanlı Devleti'nden ayrılmış ve bağımsızlığını ilan etmiştir.
3- Fatih devrinden beri devam eden Ege Denizi'ndeki Türk hâkimiyeti sona ermiştir.
4- Bulgaristan, Balkan devletleri arasında sivrilmiş ve sınırlarını Ege Denizi'ne dayandırmıştır.
5- Osmanlı Devleti'nin, Balkan devletlerinden sadece Bulgaristan ile kara sınırı kalmıştır.
6- Osmanlı Devleti'nin en önemli merkezlerinden olan Edirne kaybedilmiştir.
7- Midye-Enez hattının batısında yüz binlerce Türk kaldığı için Balkan Türkleri sorunu doğmuştur.
8- Osmanlı'dan alınan toprakların paylaşımı sırasında Balkan devletleri arasında meydana gelen anlaşmazlık II. Balkan Harbi'ne neden olmuştur.
9- Ordunun siyasete karışmasının sakıncaları açıkça görülmüştür.
10- Balkan Harpleri sırasındaki İttihat ve Terakki Babıâli Baskını ile yönetimi ele geçirmiştir.
Balkan Devletleri bizi tam bir anarşi içinde yakaladılar." diyen Osmanlı Mebusan Meclisi Reisi Halil Menteşe, harp içinde milli birliği yıkılan memleketlerin maruz kalabileceği en korkunç örneklerden birini verdiğimizi, Avrupa topraklarımızın büyük çoğunluğunu ve adalarımızın bir kaçı istisna hepsini kaybettiğimizi hatıralarında yazmıştır. Aynı hatıralarda, Bulgar Başbakanı Gesoff'un kitabında, Balkan İttifakı'nın Rus çarının desteği ve İngiltere ve Fransa'nın onay ve teşviki ile aleyhimizde nasıl geliştiğini belirttiğini ifade etmiştir.[2] Başlangıçta büyük devletlerin ihtimal dahi vermediği Balkan devletlerinin galibiyetleri neticesinde ilerleyen Bulgar ordusunun, İstanbul'u ele geçirip Ayasofya'da ayin yapacağı hatta bu amaçla çevre ülkelere davetiye bile yollandığı haberleri İstanbul'a gelmiş, böyle bir durumda, Ayasofya'nın önceden yerleştirilmiş bombalarla ayin düzenlenirken havaya uçurulması yönünde düşünceler dahi konuşulmaya başlanmıştır.[3] Bütün yaşananlardan sonra kaybeden yine Osmanlı olmuştur.[4]
Müttefik Balkan devletlerinden, 8 Ekim 1912 tarihinde ilk olarak Karadağ'ın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı ile Balkan Harbi patlak vermişti. Ardından da Sırbistan, Bulgaristan ve Yunanistan Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etmiştir. Osmanlı Devleti hazırlıksız yakalandığı I. Balkan Harbi'nde hiç bir varlık gösterememiş ve bütün cephelerde yenilmiştir. Ordunun hazırlıksız olması, cepheler arasındaki kopukluk, istihbarat zafiyeti ve liyakate göre idarecilerin seçilmemesi ve ordu içindeki siyasi çekişme (İttihatçı-İtilafçı), yenilginin başlıca nedenleri arasında sayılabilir.
Balkan Harplerinin nedenlerini kısaca şöyle sıralayabiliriz:
1- Fransız İhtilali'nin doğurduğu fikir akımlarının etkisi.
2- Başta Rusya olmak üzere Avrupa devletlerinin Balkan uluslarını kışkırtmaları.
3- Haçlı dünyasının Osmanlı Devleti'ni Balkanlar'dan atmak istemesi.
4- Balkan devletlerinin sınırlarını genişletmek istemeleri.
5- Osmanlı Devleti'nin Trablusgarp Savaşı'ndaki başarısızlığının ve hükümetin yanlış politikalarının Balkan uluslarını cesaretlendirmesi.
6- Osmanlı-Alman yakınlaşmasını tehlikeli bulan İngiltere'nin Estonya'nın başkenti Reval'de yapılan Reval Görüşmeleri'nde (1908) Rusya'yı Balkan politikası ve Boğazlar konusunda desteklemesi ve Rusların Balkan milletlerini kışkırtması.
7- Balkanlar'daki küçük devletlerin Osmanlı'dan pay kaparak milli birliklerini sağlama isteği.
Târîh'i 'tekerrür' diye ta'rîf ediyorlar
Hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi?"
(Mehmet Âkif Ersoy)