İmparatorluktan cumhuriyete uzanan tarihsel sürecin öncü kadrosu olan İttihad ve Terakki Cemiyeti, Türk siyasi hayatında önemli izler bırakmıştır. 1908 Jön Türk Devrimi ile Türkiye, siyaseti modern dünyaya en önemli adımını atmış, böylece II. Meşrutiyet Türkiye Cumhuriyeti’nin “siyaset laboravutarı” olmuştur. Sina Akşin’in deyimiyle cumhuriyet bu kaynaktan fışkırmış, Türk siyasetinin ana aktörleri ve fikir hareketleri bu dönemde yeşermiştir. Tüm bunların yanında hemen her dönemde ideolojik tartışmaların ve önyargıların hedefi olan İttihat ve Terakki Cemiyeti, sıklıkla farklı bakış açılarının değerlendirmelerinin çerçevesi içine sıkışıp kalmıştır. Resmî tarih Cemiyet’in önde gelen pek çok aktörüne karşı mesafeli durmuş; Cemiyet gâh azınlık ve eşit vatandaşlık hakları, demokratikleşme ve inanç özgürlüğü gibi konularda; gâh geleneksel değerler, hilafete yakınlık, hanedana sadakat, köklü medeniyet gibi motivasyonlarla mütemadiyen eleştirilmiştir. Bütüncül bir tarih araştırmasına engel olan bu ortamda sorulan sorular ya eksik ya da gerçeklikten uzak sonuçlar vermektedir. Bayrak, Kalpak, Revolver, işte tam da bu noktada “İttihat ve Terakki nasıl okunmalıdır?” sorusuyla yola çıkmıştır. Uzunca bir sürenin ardından yeniden yayıma hazırladığımız bu çalışma, Cemiyet’in az bilinen, hatta hiç bilinmeyen yönlerine ışık tutmayı amaçlamaktadır.

Editör: