Yer yer şahit olduğumuz gibi ecnebi tarihçiler, dindaşlarının ve ırkdaşlarının haysiyetini koruma telaşıyla tarihe eğilmişler, bazı başarılar uydurmak suretiyle Osmanlı karşısında hezimet dolu tarihlerini biraz olsun kurtarmaya çalışmışlardır. Fransız tarihçi Grenard da bunu itiraftan kendini alamamaktadır: "Tarih çok milli bir ifadeyle yazışımız, görüşümüzü daralmıştır."