Karanlık Madde, Karanlık Enerji ve Kalan Gerçeklik İçin Keşif Yarışı
Evrenin Yüzde Dördü
Richard PanekEn Eski Evrenin Yüzde Dördü Sözleri ve Alıntıları
En Eski Evrenin Yüzde Dördü sözleri ve alıntılarını, en eski Evrenin Yüzde Dördü kitap alıntılarını, etkileyici sözleri 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Güney Kutbu’nda Bilim
Amerika Birleşik Devletleri 1956 yılından beri Güney Kutbu’nda tüm yıl süren çalışmalar yapıyordu. Ulusal Bilim Vakfı’nın Amerikan Antartika Programı, bilim yapanlar için buraya uzun bir süre önce günlük hayatı taşımıştı. Tabi ki bunun anlamı Güney Kutbu’nun artık Güney Kutbu olmadığı değildi. 1998 yılının güney kışında kendi göğüs kanserini teşhis eden, kendine biyopsi yapan ve kemoterapi uygulayan doktor Jerry Nielsen’in öyküsü dünyada başka hiçbir yerde yaşanabilecek bir durum değildi. Sonra akla Rodney Marks geliyordu. 12 Mayıs 2000 tarihinde birdenbire yaşamını yitiren Avustralyalı gökfizikçinin cenazesi otopsi için Yeni Zelanda’ya ancak birkaç ay sonra güneş yükseldiğinde götürülebilmişti. Otopside ölüm sebebinin metanol zehirlenmesi olduğu anlaşılmıştı. Bu da Marks’ın, kutupta onunla birlikte yaşayan meslektaşlarından birini işlediği kusursuz bir cinayete kurban gitmiş olma olasılığını yükseltmişti.
Sayfa 245Kitabı okudu
Bir kuramcının halka açık seminerlerinde dile getirmekten hoşlandığı gibi, "Biz sadece bir parça kirlilikten ibaretiz." Bizi ve bugüne dek evren olarak düşündüğümüz her şeyi yok edin, çok az şey değişecektir. Sözlerine, keyifle "Bizler tamamen önemsiziz," diye devam eder.
Evrenin %4'ü
Yeni evrenin sadece çok küçük bir kısmı, her zaman olduğunu düşündüğümüz şeyden oluşur. Yani sizi, beni, dizüstü bilgisayarımı, tüm o ayları, gezegenleri, yıldızları ve gökadaları oluşturan malzemedir. Gerisi, evrenin baş döndürücü büyüklükteki bölümü, nedir?... Kim bilir?
Evrenbilimciler onu, tam bir anlamsal karşılıkla tarihe geçmesi bağlamında "Karanlık" diye adlandırır. Bu uzak ya da görülemeyen anlamında bir "karanlık" değildir. Kara delikler veya uzayın derinlikleri gibi bir "karanlık" da değildir. Bu, şimdi bilinmeyen ve muhtemelen sonsuza kadar bilinemeyecek olandaki "karanlık" : Yüzde 23 oranındaki gizemli şeye karanlık madde ve yüzde 73 oranındaki daha da gizemli şeye karanlık enerji denmektedir. Bizim için geriye yalnızca yüzde 4 kalır.
Eğer Vera Rubin'seniz, masanızdan başınızı kaldırıp tavandan aşağıya astığınız dev Andromeda fotoğrafına bakarak, yatak odasının pencere pervazına yaslanmış on yaşındaki küçük bir kızdan daha donanımlı ama aynı doyumsuz merakla şunu sorardınız: "Elektromanyetik spektrumdan da uzağı (göre bilmenin daha ötesini) görmek nasıl mümkün olabilir?"
Sayfa 62Kitabı okudu
Süpernova
Gökbilimciler bir anda parlayan, ardından soluklaşan bir yıldız kategorisi tanımlamışlar ve bu olayı "yeni yıldız" anlamında "nova" olarak adlandırmışlardı (çünkü birdenbire parlıyor olması bize "yeni" olduğunu gösteriyor olabilirdi). Baade ve Zwicky patlayan yıldızlarının kendine ait bir sınıflandırmayı hak ettiğini düşündüler: "süpernova".
Sayfa 71Kitabı okudu
Bir süpernovanın evrenbilim açısından yararlılığı büyük ölçüde ışık eğrisine, yani süpernovanın zaman içinde parlaklığındaki artış ve azalmayı gösteren grafiğe bağlıdır. Süpernova parlaklığı en yükseğe doğru tırmandıkça, her süpernovanın ışık eğrisi birkaç gün boyunca beklenmedik bir şekilde artar. Sonra, süpernova solarken, parlaklık da yavaş yavaş azalır.
Fakat her süpernova türü kendi ayırt edici element karışımını (örneğin hidrojenli ve hidrojensiz) saldığı özel bir süreçten (dışa veya içe patlama gibi) ortaya çıktığı için, ışığı adeta bir imza gibi karakteristik olarak artar ve azalır.
Sayfa 102Kitabı okudu
Hawking Işınımı
Kuantum ve kütleçekim etkilerinden yararlanarak, kara deliklerin tekilliğe giden tek yönlü biletler olmadığını bulmuştu. Olay ufkunun kıyısında kuantum etkileri parçacıkların ortaya çıkışını gerektiriyordu.
Kütleçekimsel etkiler ise eşlerden birinin kara delikte kaybolmasını gerektiriyordu. Birbirlerini hemen yok etmektense, biri kara deliğin kenarından içine yuvarlanacak, diğeri ise uzaya ve bildiğimiz evrene kaçacaktı.
Hawking sonuçta kara deliklerin kara olmadıklarına karar verdi. Bunlar ışıma sızdırıyorlardı. Bu Hawking Işınımı olarak adlandırılan şeydi.
Sayfa 150Kitabı okudu
Teknik anlamda, Kutup bir çöl iklimine sahiptir. Kar nadiren yağar. (Kutup'taki kar milyonlarca yıl boyunca kıta çevresinde esen rüzgarların savurmasıyla oluşan birikimin sonucudur.)
Kutup'ta ellerinizde oluşan çatlakların iyileşmesi haftalar sürebilir ve terleme diye bir sorun yoktur.
Sayfa 236Kitabı okudu
Parlaklık ve Uzaklık ilişkisi
Bir ışık kaynağından iki kat uzakta olan ve aynı parlaklık da ki diğer ışık kaynağı, yakın olana göre 1/4'ü kadar parlak görünür. Aynı şekilde dört kat uzağa koyarsak 1/16 kadar parlak görünür.