Hürriyetin ilânı yakın tarihimizin bir dönüm noktasını oluştururken, Osmanlı Devleti'nde birey ve devlet için yeni tanımlamaları beraberinde getirmiş, bu anlamda İkinci Meşrutiyet'in düşünce akımlarına bir temel oluşturmuştur. Bütün eserlerini bilim dünyasına kazandırmaya devam ettiğimiz Tarık Zafer Tunaya, 1959'da ilk baskısı yapılan bu kitaba yazdığı önsözde, Meşrutiyet'in ve Meşrutiyet toplumunun araştırılması ve incelenmesi gereken bir 'zaman parçası' olduğunu vurgularken, İkinci Meşrutiyet'i de "Türkleri imparatorluktan cumhuriyet formülüne ileten bir köprü" olarak tanımlar.
Meşrutiyet'le birlikte Osmanlı aydınları arasında en çok sorulan "Bu Devlet Nasıl Kurtulabilir?" sorusuna aranan cevapların, dönemin önemli düşünce akımlarını doğurduğuna dikkat çekilen eserde, İkinci Meşrutiyet'in siyasi hayatının ayrıntıları düşünce akımları ile bağlantılı bir biçimde incelenmektedir.
Tarık Zafer Tunaya, daha sonra yazacağı eserler için adeta bir ön çalışma olan Hürriyetin İlânı'nın son paragrafında şöyle demektedir: "İkinci Meşrutiyet, tarihimizin en fazla dikkati çeken devrelerinden biridir. Bu bahtsız demokrasi denemesi, ulaştığı sonuçlar bakımından tarihi olmaktan çıkar, bugüne bağlanabilir. Bizler bu tarihi tablo karşısında ibretle düşünmeye mecbur bir kuşağın çocuklarıyız."
