Kürt Dilinin Tarihçesi
Faik BulutKürt Dilinin Tarihçesi Gönderileri
Kürt Dilinin Tarihçesi kitaplarını, Kürt Dilinin Tarihçesi sözleri ve alıntılarını, Kürt Dilinin Tarihçesi yazarlarını, Kürt Dilinin Tarihçesi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Kürt Âlimin Kürtçe'nin Hor Görülmesine Karşı Çıkması
Kürt dilinin aşağılanıp horlanmasına ilk karşı çıkanlardan birisi bilge Kürt alimlerinden Muhammed İbn Adem'dir. Bu alim, İbn-i Kemal'ın Le Texşune: Korkmayınız! diye başlayan ayetin açıklamasına yazdığı kenar notunda, şunu söylüyor: "Kürtçe harfleri kullandığımdan ötürü ayıplanmış olduğumu duydum. Böylece bu lafı edenler hakkındaki şu Kürt atasözünün anlamı doğrulanmış oluyor: Onlar ki, kabuğundan soyulmuş yumurta gibidirler". Ünlü bilgenin 1205 yılında yazmış olduğu bu kenar notu, kendi dilinden yazı yazanları ayıplayanları teşhir etmesi bakımından önemli bir belge sayılır. O tarihlerde kentlerde bulunan belli sayıdaki Kürt aydınları, yazdıkları rapor ve mektupları, tuttukları defterleri Arapça harflerle ama Kürt diliyle kaleme alıyorlardı. Çok az kişi, bu gibi işleri Farsça yapıyordu.
Sayfa 179
Pehlevice Kürtçesi
"Artık kabul edilen bir gerçek var: Zerdüşt Peygamber, son dönem Med dilini konuşuyordu. O ülkenin (Med diyarı) ku- zeyinde doğmuştu.Şimdi o bölge Mukri bölgesi olarak adlandırılıyor. Bu durumda, Zend Avesta'drüldüğü gibi Zerdüşt'ün dili, şimdiki Mukri lehçesine çok yakındı. Hatta, sonradan da açıklayacağımız gibi, bizzat Mukri lehçesinin ta kendisiydi"⁷⁵.Biz Mukri lehçesinin, gu İran'daki bir kolu olduğunu hatırlatalım.
75.Dipnot
Ingiliz Ely Bannister Soane'dan aktaran M. E Z. Beg, age, s. 327.
Sayfa 120
Avesta'nın Kürtçe Dili Oluşu
Eski Dönem: Eski İrani diller olarak adlandırılan ve Avesta'nın yazıldığı MÖ 9. yüzyılda başlayan ama esas olarak MÖ 4. ila 8. yüzyıla kadar uzanan bir aşamadır. Eski dönem diye adlandırılan bu aşamada Avesta'ya egemen olan dilin Medce yani Kürtçe olduğu görülür.
Sayfa 78
Kürtler'in Ataları
Avram Galanti Bey'in araştırmacı Meyer'e dayanarak öne sürdüğü bu görüşler, önemli ölçüde doğrudur. Çünkü Harri denilen kavimler topluluğu, Kürtlerin ataları kabul edilen Gutiler'den sonra gelen Harri/Hurri/Hurrit kavimlerinden başka birşey değildir. Mittaniler Kassit topluluklarıyla çağdaş olan Kürt ağırlıklı bir topluluktur. Ancak Harri kelimesinden bozularak Arî ibaresine dönüşen şey, bir zamanlar sınıfsal bir konumu (üst tabaka, aristokrat kesim) simgelemenin yanı sıra, dil bağlamında kültürel bir sınıflandırmanın adıdır. Yoksa etnik ve irkî anlamda Arî diye birşey yoktur. Esasen ırksal sınıflandırma tümüyle bilime aykırıdır.
Sayfa 22
İyi güzel de, çocuğun öykündüğü anne-baba ile toplum, egemen toplumdan farklıysa ve çocuğun öykündüğü annesinin dili ve kültürü, Türk kökenli bir çocuğunkinden farklıysa, ne olacak bu işin sonu! Kürtçe dinlediği Mem û Zin, Zaloğlu Rüstem, Demirci Kawa, Newroz türünden efsane, destan, menkıbe ve masal kahramanlarına öykünen çocuk, bu kez Ergenekon, Dişi Bozkurt Asena gibi masalları kendi dünyasına yabancı bulduğunda, okuldaki temel eğitim amacına ne kadar ulaşmış sayılabilir? Gelişmesi güdük kalan bir çocuktan sağlıklı bir yurttaş, sağlıklı bir insan olması beklenebilir mi?
Sayfa 362Kitabı okudu
"Hakkari'de Bir Mevsim" romanının yazarı Ferit Edgü, bölgede inceleme yaparken Türkçe'den başka bir dilde konuşan insanlarla karşılaşınca başlangıçta çok şaşırmış; ardından bu insanları sürekli gözleyip ruh hallerini anlamaya çalışmış. Edgü, kaleme aldığı "O" isimli romanında anadillerini konuşamayan insanların iç dünyasındaki bunalımlara ayna tutmaya çalışmış. Hakkarili köylülerin duygu ve düşüncelerine sosyo-kültürel bakımdan tercüman oluvermiş.
Sayfa 356Kitabı okudu
Amerikalı düşünür ve dilbilimci Noam Chomsky, 16-22 Şubat 2002 tarihli Yedinci Gündem dergisinde yayımlanan söyleşisinde; "Bilimde dil-lehçe ayrımı yoktur; lehçe dilin bir çeşididir" derken İngilizce'yi bile bir lehçe sayabiliyor.
Sayfa 21Kitabı okudu
"Kimi araştırmacılar Medler'i Kürtler'in ilk ataları ve Med dilini Kürtçe'nin atası kabul ederken kimileri de Gutiler'i ve dolayısıyla onların dilini ilk ata olarak kabul etmektedir."