Metaforlar Gönderileri
Metaforlar kitaplarını, Metaforlar sözleri ve alıntılarını, Metaforlar yazarlarını, Metaforlar yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
“Burada öne sürülen fikir, yalnızca tartışma anlayışımızın değil, aynı zamanda onu icra etme tarzımızın da fiziksel mücadele bilgi ve tecrübemizde temellendiğidir. Hayatınızda, savaş şöyle dursun, yumruk yumruğa kavgayı asla düşünmüyor, sadece konuşmaya başladığınız andan itibaren tartışıyor olsanız bile, bu metafor içinde yaşadığınız kültürün kavram sisteminde inşa edildiği için, argümanları TARTIŞMA SAVAŞTIR metaforuna göre kavrıyor ve gerekçelendiriyorsunuzdur. SAVAŞ’a göre anlaşılan RASYONEL TARTIŞMA idealine fiilen yükseldiği varsayılan tartışmalar “rasyonel” değildir yalnızca; hemen hemen bütün tartışmalar,örtülü biçimde ideal formlarındaki rasyonel tartışmaların aşmayı tasarladıkları “irrasyonel” ve “centilmenlik dışı” taktikler içerir.” s. 100
“Yönelim metaforları ve ontolojik metaforlar gibi yapı metaforları da tecrübemiz içindeki sistematik ilişkilerde temellenir. Bunun ayrıntılı olarak ne anlama geldiğini görmek için, RASYONEL TARTIŞMA SAVAŞTIR metaforunun nasıl temellendiğini gözden geçirelim. Bu metafor, rasyonel bir tartışmanın ne olduğunu daha kolayca anladığımız bir şeye göre, yani fiziksel çatışmaya göre kavramlaştırmamızı mümkün kılar. Hayvan krallığında her yerde kavga vardır ve hiç bir yerde, insan hayvanlar arasında olduğu kadar çok kavga yoktur. Hayvanların istediği şey - yiyecek, seks, toprak, hükmetmek vb. - için kavga eder, çünkü aynı şeyleri isteyen yahut onları elde etmelerini engelleyen başka hayvanlar vardır. Aynısı insan hayvanlar için de doğrudur; kavga tarzımız için daha sofistike teknikler geliştirmiş olmamız hariç. “Rasyonel hayvanlar” olan bizler, kavgamızı birçok tarzda kurumlaştırdık ve savaş bu kurumlaşmış tarzlardan yalnızca biridir. Fiziksel çatışmayı kurumlaştırdığımız ve en iyi kafalarımızın birçoğunu onu icra etmenin daha etkili araçlarını geliştirmek için kullandığımız çağları geride bırakmış olsak bile, fiziksel çatışmanın temel yapısı aslında değişmeden kaldı. Bilim adamları, iki vahşi hayvan arasındaki kavgada gözdağı verme, toprağı sahiplenme ve savunma, saldırı, müdafaa, karşı saldırı, geri çekilme ve boyun eğdirme uğruna gerçekleştirilen meydan okuma pratiklerini gözlemlemişlerdir. İnsan kavgaları da aynı pratikleri içerir.” s. 98
Metonimi
Kültürel ve dinî sembolizm, metoniminin özel durumlarıdır. Meselâ Hıristiyanlıktaki KUTSAL RUH YERİNE GÜVERCİN metonimisi vardır. (…) Batı kültüründeki güvercin anlayışı ile Hıristiyan teolojisindeki Kutsal Ruh anlayışında temellenir. Kutsal Ruhun sembolünün söz gelimi tavuk, akbaba yahut devekuşu değil, güvercin olmasının bir nedeni vardır. Güvercin güzellik, dostluk şefkat ve bütün bunların üzerinde barış olarak tasavvur edilmiştir. Bir kuş olarak doğal ortamı, metonimik bakımdan Kutsal Ruh’un doğal habitatı durumundaki cennetin yerini alan semadır. Güvercin zarifçe uçan, sessizce süzülen ve genellikle gökyüzünden gelip insanlar arasına konduğu görülen bir kuştur. Kültür ve dinlerin kavram sistemleri, doğaları itibarıyla metaforiktir. Sembolik metonimiler, gündelik tecrübelerimiz ile dinleri ve kültürleri karekterize eden tutarlı metaforik sistemler arasındaki eleştirel bağdır. Fiziksel tecrübemizde temellenen sembolik metonimiler, dinî ve kültürel kavramları kavramanın temel araçlarını sağlar. s. 72-73
Michael Reddy’nin “kanal metafor” diye adlandırdığı dil hakkındaki dilimizin kabaca aşağıdaki kompleks/karmaşık metaforla yapıya kavuştuğu gözlemler: DÜŞÜNCELER (yahut ANLAMLAR) NESNELERDİR. LİNGUİSTİK İFADELER TAŞIYICIDIR. İLETİŞİM GÖNDERİDİR/GÖNDERMEDİR.
Bir kavramın metaforik olmasının ve bu tür kavramın gündelik aktiviteyi yapıya kavuşturmasının ne anlama gelebileceği konusunda bazı fikirler ileri sürmek için TARTIŞMA kavramı ve TARTIŞMA SAVAŞTIR kavram metaforu ile başlayalım. Bu metafor, gündelik dilimizde şu türden çok farklı ifadelere yansır:
İletişim, düşünür ve eylemde bulunurken kullandığımız kavram sistemiyle aynı sisteme dayandığı için dil bu sistemin nasıl bir sistem olduğunun önemli delil kaynaklarından biridir.
Sayfa 28Kitabı okudu
ZAMAN PARADIR, ZAMAN SINIRLI BİR KAYNAKTIR, ve ZAMAN DEĞERLİ BİR METADIR metaforik kavramları, bizim kültürümüzde para sınırlı bir kaynak ve sınırlı kaynaklar da değerli metalar olduğu için, alt-kategorizasyona dayalı bir tekil sistemi şekillendirir. Bu alt-kategorizasyon ilişkileri metaforlar arasındaki gerekli ilişkileri karekterize eder. ZAMAN PARADIR, ZAMAN SINIRLI BİR KAYNAKTIR’ı, ZAMAN SINIRLI BİR KAYNAKTIR ise ZAMAN DEĞERLİ BİR METADIR’ı gerektirir. ZAMAN PARADIR ‘ın durumunda bütün sistemi karekterize etmek için en spesifik metaforik kavram kullanım pratiğini benimseriz. (…) Bu, metaforik gerekliliklerin tutarlı bir metaforik kavramlar sistemini ve bu kavramlara tekabül eden tutarlı bir metaforik ifadeler sistemini karekterize edebilme tarzının örneğidir. s. 33-35
“Gündelik dilde metaforik ifadelerin kullanım tarzı hakkında fikir edinmek, bize gündelik faaliyetimizi yapıya kavuşturan kavramların metaforik doğasına dair bir kavrayış sağlayabilir; çağdaş İngilizceye yansıdığı şekilde ZAMAN PARADIR metaforik kavramını gözden geçirelim. (…) Kültürümüzde zaman değerli bir metadır. Amaçlarımızı gerçekleştirmek için kullandığımız sınırlı bir kaynaktır. Çalışma kavramı, çalışmanın tipik biçimde aldığı zamanla özdeşleştirildiği ve zamanın kesin sayılara döküldüğü modern Batı kültüründe geliştirildiği için insanlara saat başı, haftalık veyahut yıllık ücret ödemek geleneksel hale gelmiştir. Kültürümüzde birçok bakımdan ZAMAN PARADIR: telefon mesaj birimleri, saat başı ücretleri, otel odası fiyatları, yıllık bütçeler, kredi faizleri ve topluma borcunuzu “hizmet zamanınıyla” ödemeniz. Bu pratikler modern endüstrileşmiş toplumlarda doğmuştur ve gündelik temel faaliyetimizi esaslı biçimde yapıya kavuşturur. Zamanı bu tarzda anlamamız, zaman değerli bir metaymış - sınırlı bir kaynak, hatta paraymış - gibi eylemde bulunduğumuz gerçeğine tekabül eder. Bu yüzden zamanı harcayabildiğimiz, çarçur edebildiğimiz, bütçeleyebildiğimiz, akıllıca yahut aptalca yatırım yapabildiğimiz, tasarruf edebildiğimiz veyahut heba edebildiğimiz türde bir şey olarak anlar ve tecrübe ederiz. ZAMAN PARADIR, ZAMAN SINIRLI BİR KAYNAKTIR, ve ZAMAN DEĞERLİ BİR METADIR bütünüyle metaforik kavramlardır. s, 32-33
“Metaforlar, çoğu insan için poetik muhayyile ve retorik gösteriş hilesidir - olağan/gündelik dille ilgili bir sorun değil, olağandışı dille ilgili bir sorundur. Ayrıca metafor genellikle yalnızca dilin karekteristiği, düşünce veya eylem sorunundan çok kelimeler sorunu olarak görülür. Bu nedenle çoğu insan pekâlâ metaforsuz da mükemmel bir hayat sürebileceğini düşünür. Tam aksine biz, metaforun gündelik hayatta sadece dilde değil, düşünce ve eylemde de yaygın olduğunu keşfettik. Gündelik kavram sistemimiz - kendileriyle düşündüğümüz ve eylemde bulunduğumuz terimler - temelde doğası gereği metaforiktir.” s. 27
Metafor
Metaforlar kendi ışıltılarıyla bazen gözümüzü alıp aktardıkları veya taşıdıkları anlamı saklarken, bazen de yine aynı ışıltılarıyla anlattıklarını çok daha görünür kılar. Dünyanın bu açığa çıkarıcı ve gizleyici takdimi olan metaforlar, dilin asli varlığıdır.
Sayfa 9Kitabı okudu
Geçtiğimiz otuz yıl içinde “dile dönüş” ve “retoriğe dönüş” hümaniter disiplinlerde önemli bir entelektüel hareket olarak ortaya çıktı ve böylece toplum giderek bir tekst olarak görülmeye başlandı. Buna göre; sosyal ve kültürel gerçeklikler, hatta bilimin kendisi linguistik ve metaforik inşalardır. Novalis “bütün dönüşler yuvayadır” der, Yuva metaforlardır ve bütün dönüşler metaforadır. Metaforlar yuvamızdır.
Sayfa 9Kitabı okudu
“Metafor minyatür şiirdir.” Monroe Beardsley
Sayfa 9 - İthakiKitabı okudu
Dilin "Mantığı"
Kavram sistemindeki metaforlar kavramlar arasındaki tutarlılığı ve sistematik ilişkiyi gösterir.
Sayfa 167 - Paradigma
BİRİNCİ ŞAHIS Yönelimi
Lineer bir düzende konuştuğumuzdan, daima ilk sıraya yerleştireceğimiz kelimeleri tercih etmek durumundayız.
Sayfa 164 - Paradigma