Modern Türk şiirinin ustalarından biri olan ve Mevlânâ’nın hayatı ve yapıtı üzerine müstakil bir inceleme kaleme alan Asaf Hâlet Çelebi, bu kez, Mevlânâ’nın Rubâîleri başlığı altında, Türkçeleştirdiği 276 rubâîyi bir araya getiriyor.
Mevlânâ’nın mistisizmini rubâîlerindeki aşk teorisiyle açıklayan Çelebi, rubâîleri “mistik” ve “erotik” olarak iki ana gruba ayırıyor: “Sırf mistik bir akidenin, bilhassa tevhid fikrinin muhtelif şekilde tefsirlerinden ibaret olanlar” ve “duyan, seven, yanan bir kalbin, mest ve kararsız bir düşüncenin rakik hayalleriyle doludur” dediği érotique şiirler.
Mevlânâ’nın hem bizde hem de Batı kültüründe Mesnevî ile tanındığının, onun dışındaki şiirlerinin genel olarak anlaşılamadan kaldığının, örneğin Hayyam’ın rubâîleri gibi defalarca çevrilmediğinin altını çizen Asaf Hâlet Çelebi’nin bu değerli çalışması, Mevlânâ’nın ruhunun en derin ve girift ilhamlarına tercüman oluyor.
“Aşk öyle güzel bir şeydir ki [aynı zamanda] ondan adamın başına türlü türlü belalar gelir; âşık o belalardan sakınmamalıdır.
Aşk dininde merd olan o kimseler ki aşk canına kâr ettiği zaman canından bile vazgeçer.”
