Osmanlı Diplomasisi
Ali İbrahim SavaşOsmanlı Diplomasisi Gönderileri
Osmanlı Diplomasisi kitaplarını, Osmanlı Diplomasisi sözleri ve alıntılarını, Osmanlı Diplomasisi yazarlarını, Osmanlı Diplomasisi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sultanın önünde yeteri kadar eğilmeyen Avusturyalı elçi Şchwarzenhorn’u (1651), bizzat sadrazam eğmiş ve pâdişâhın kaftanın kolunu öptürmüştür. 1664 yılında İstanbul’a gelen Avusturyalı elçi Czernin inat ederek eğilmemiş ve çavuşlar tarafından zorla tazime zorlanmıştır.
Sayfa 78Kitabı okudu
Yabancı elçilerin padişah huzuruna çıkarılması:
Elçiler, pâdişâhın bulunduğu odanın önüne kadar kapıcı- başı refakatinde gelir ve odanın önünde dört çavuş beklerdi.
İki çavuş, elçilerin kollarından tutup koltuğuna girer ve pâdişâhın huzuruna, âdetâ ayakları yerden kesilmiş bir vaziyette getirirlerdi. Her zaman olmasa da, bu şekilde huzura getirilen elçiler, çavuşların zor kullanması ile eğilerek alınları yere değdirilirdi. Orada bulunan bir saray görevlisi, diz çöken elçilere pâdişâhın kaftanın kolunu uzatır ve elçinin öpmesini sağlardı.
Sayfa 77Kitabı okudu
Elçilerin sadrazam ile mutad görüşmelerinde pâdişâh ile görüşmeye kabul edilmelerini rica etmeleri, sadrazam ile yapılan görüşme, aslında pâdişâh tarafından kabul için bir vize mahiyeti taşıyordu
Sayfa 75Kitabı okudu
Osmanlı elçilerinin raporlarında ise, Osmanlı elçilerinin sefaret ile gittikleri ülkenin sadrazam mesabesinde olan başvekilleri arz odasında elçiyi ayakta bekler buldukları anlaşılmaktadır.
Avrupalı elçiler arz odasmda yabancılar için pek alışık olmadıkları ve rahat olmayan bir tabureye oturtulur ve taburenin koyul duğu yerin sadrazamın oturduğu yerden daha aşağıda olmasma dikkat edilirdi; bu da diplomatik manada, yabancı elçinin işinin zor olduğuna ve onu tahkir manasına geldiğine delâlet etmekteydi. Fransız elçisi Villeneue’nün 1728 yılında sadrazam ile yapmış olduğu bir görüşmede sadrazamın yanına oturması büyük bir imtiyaz ve takdir olarak değerlendirilmiştir.
Sadrazamın kabul ettiği elçinin ülkesi ile ilişkiler iyi değil ise, sadrazam elçiyi oturarak kabul eder ve bir müddet ayakta bekletirdi.
Sayfa 74Kitabı okudu
Yabancı elçilerin İstanbul’a girişlerinde, bando çalmaya ve bayrak açmaya kesinlikle müsaade edilmemekteydi. 1616 yılında İstanbul’a gelen AvusturyalI elçi Czernin ilk defa bando çaldırarak ve bayrak açtırarak İstanbul’a girmiş ve bu ihlalden dolayı görevli çavuşbaşı cezalandırılmıştır. Fakat Avusturyalı elçi Mollard’ın İstanbul’a girişinde sadece bando çalmasına müsaade edilmiş fakat bayrak açması reddedilmiştir 1634’de İstanbul’a gelen Avusturyah elçi Puchhaimb’e her kisi de müsaade edilmemişti, İlk defa, 1664 yıhnda İstanbul’a girişte bu iki imtiyazı birhkte kullanarak giren yine Avusturyah elçi Leshe’dir; buna pâdişâhın İstanbul’da olmaması sebebiyle müsaade edilebilmiştir
Sayfa 73Kitabı okudu
Yabancı elçilerin İstanbul’a girişleri ile ilgili değişmez kurallar vardı; yabancı elçilerin istikbâli için genellikle çavuş tayin olunur ve bu çavuşların sayısı bazan elliyi bulurdu ayrıca elçilik heyetine refakat etmek için yeniçerilerden mü teşekkil 100 kadar asker tayin olunur, bu sayı bazen bini bulurdu. bunu müteakip şehre bu müretteb alay ile girilirdi. Sınırlarda mübadele esnasında meydana gelene anlaşmazlıklar ve diplomatik üstünlük manevraları, diplomatların gönderildikleri ülkenin payitahtına girişlerde de meydana geliyordu, İstanbul’a girişlerde durum biraz daha farldı idi; eğer İstanbul’a gelen yabancı ülke diplomatları muhteşem bir merasimle karşılanıyor ve giriş esnasında bando çalmak ve bayrak açmak gibi imtiyazları kullanabiliyorlar ise, bu o ülkelerin diplomatlarımn Devlet-i Aliyye nezdinde muteber tutulduklarının ve devletleri ile ilişkilerin iyi olduğuna delâlet etmekte idi. Bu durum aynı zamanda, diğer ülkeler nezdinde gururlanma vesilesi idi. Deniz yolu ile gelen elçiler Çanakkale’de karşılanır ve bunlar için yapılması planlanan İstanbul’a giriş merasimleri, deniz yolculuğunun belirsizliği sebebiyle planlanan günde yapılamamaktaydı.
Sayfa 72Kitabı okudu
1606 Zin-atorog Barışı ile, daha önce Osmanlı protoko lünde “Viyana Beyf olarak tavsif edilen Avusturya-Roma İmparatorunun "'kayserlik" ve 1699 Karlofça Barışı ile de, "çarlık" unvanlarının tanınması gibi tavizlere rağmen Avrupalı devletler uzun yıllar, Osmanlı Devleti ile eşit hakları hâiz muhatap kabul edilmemiş ve bu diplomatik tavır, İstanbul’a gönderilen yabancı elçilerin Asitâne’deki statülerine, hareket, ikâmet ve padişah tarafından kabullerine önemli ölçüde yansımıştır
Arabaya binmek istemeyen osmanlı paşası:
1665 yılında Viyana'ya gönderilen Kara Mehmed Paşa'nın sefâret heyeti ne sefâret kâtibi olarak katılan Evliya Çelebi'nin seyâhatnâmesinde, şu bilgiler verilmektedir:"Çûnki ale's-sabah oldı, Paşa'ya başvekil ve Başkomsar ve ikinci vezir huzûr-ı paşaya gelûp, yer öpüp, Çesar size selamlar itdi; buyurun, cümle murâdınuz üzre alayınız olsun, deyü kraldan bir cevâhirli ve sekiz atlı bir Hinto araba getürdiler kim hakka ki, Çasar krala mahsus araba-i murassa'dur kim gören âdemin dîdeleri hîrelenir. Hemân Paşa, ben arabaya binmem ve biz Osmanluyuz, bizüm mutâdımuz kûheylân atlara binüp, cirid oynayup gazalara gitmekdür Bizüm İstanbul'da böyle arabalara avratlar biner, bize lâzım değildür
Sayfa 64Kitabı okudu