Spinoza
Solmaz Zelyut HünlerSözler ve Alıntılar
Felsefe, yeryüzünde, sloganlaştırılmaya en çok direnen şeydir ve Spinoza bunun bir timsalidir. Bu soruları yanıtlamak, felsefe yapmayı gerektirir; felsefe yapmak, felsefeyi öğrenmeyi öngerektirir; onu öğrenmenin, belki de en güzel ama en zor yollarından biri, Spinoza’yı okumaktır. Spinoza, sloganlaştırılmaya hiç müsait olmayan, her türlü indirgemeye darbe indiren bir düşünüşün failidir. Tam bir philo-sophos.
Sayfa 36 - AşkKitabı okudu
Spinozana'nın tanrısı
Spinoza'ya göre Tanrı, Doğa'dır veya Doğa, Tanrı'dır ve her şey Tanrı' da veya Doğa' dadır. O halde Tanrı, her şeydir. Ve her şey olan, aynı zamanda hiçbir şey değil midir? İşte bir diğer skandal da budur. Bu Tanrı, ne yaratır, ne yardım eder, ne ödüllendirir, ne cezalandırır.
“Eğer insanlar etraflarında olup biten her şeyi kesin denetim altında tutabilseydiler veyahut talihleri hep yaver gitseydi, asla batılinançlı olmazlardı."Evet, biliyoruz ki oldular, çünkü “umut ve korku arasında acınası bir halde bocalayıp duran insanlar (...) önlerine gelen her şeye inanmaya tümüyle hazırdırlar” Deneyim veya pratik hepimize şunu gösterir: "İnsanların çoğunluğu refah içinde oldukları zaman (...) bilgelikle öylesine dolup taşar ki, verilen her nasihati şahsî bir hakaret olarak alır ama sıkıntı içinde oldukları zaman ise nereye başvuracağını bilmez ve her önüne gelene akıl versin diye yalvarıp yakarır.
Neşeli duygular! Şen duygular! Eğer bunlar sizi çalkalamıyor ise, yani neşeli bir duygu olan sevinç sizi kıpırdatmıyor ise, Spinoza’nın bile yapacak bir şeyi yok demektir. Öyle mi? Hayır. Spinoza (ne enerji bu!), böyle olana da devâdır. Spinoza’nın psukhe hakkında söyledikleri, tarihin gördüğü değme terapistlere, psikologlara, psikiyatristlere taş çıkartır. Spinoza, kimseyi yarı yolda bırakmaz.
Sayfa 75Kitabı okudu
Tanrı veya Doğa dışında, der Spinoza, hiçbir şey başka şeylerin müdahalesinden muaf değildir. Böylece insan için hayat bir maruz kalmalar serüvenidir. Bu serüven, ölümler, ayrılıklar, doğumlar, savaşlar, barışlar, hastalıklar, şifa bulmalar vs. ile sürer gider. Bizi önüne ya da ardına katıp akar gider. Değişiriz. Dönüşürüz. Unuturuz. Hatırlarız. İnsanız. Aynı kalırız.
Sayfa 13
" Özgür bir insan, hiçbir şeyi ölümden daha az düşünmez ve onun bilgeliği, ölüm üzerine değil, hayat üzerine derin bir düşünmedir. "
İnsanlar, bize zarar verdikleri için değil; yaptıkları haksızlıklarla ruhumuzun ışığını söndürüp içimizdeki saldırganlığın ortaya çıkmasına sebep oldukları için tehlikelidir.