“Ebeveynliğe küçük dokunuşlar, büyük sonuçlar”
Çocuk sahibi olmakla bir kadın anne, bir erkek baba olabilir ama yetkin ebeveyn olamaz. İlk ebeveynlik yıllarımız oldukça amatör olduğumuz yıllardır. Ebeveynlikte emekleme yıllarımızdır. Yıllar ilerledikçe ebeveynlik stilimiz de gerekli olgunluğa erişir.
Ebeveynlik Türleri
Ebeveynlik türlerine yönelik sınıflama ve tanımlamalar birçok uzman tarafından yapılmıştır. Bu alandaki en belirgin sınıflama ABD’li klinik psikolog Diana Blumberg Baumrind (1927-2018) tarafından yapılmıştır.
Baumrind bu başlıklar altında gözlemlediği ebeveynliği yıllar içinde 3 ebeveynlik stili “Yetkin Ebeveynlik, Otoriter Ebeveynlik ve Aşırı İzin Verici Ebeveynlik” altında toplamıştır. Uzun yıllar bu üçlü kategorizasyon yaygın olarak kullanılmıştır.
1983 yılında ABD Standaford Üniversitesi’nden Eleanor Maccoby (1917-2018) ve John Martin, Baumrind’in ilk teorisini genişletmişlerdir. Sonraki birçok araştırmada bu 4 ebeveynlik stili yaygınca kullanılmıştır.
Yetkin Ebeveyn
Otoriter Ebeveyn
Hoşgörülü Ebeveyn
İhmalkâr Ebeveyn
Demokratik Ebeveynlik: Bir Çeviri Hatası!
Baumrind’in tanımladığı ebeveynlik stillerinden en sağlıklı olanı şüphesiz Yetkin Ebeveynlik’tir. Bu kavram alandaki uzmanlar tarafından dilimize çevrilirken nedendir bilinmez “Demokratik” olarak çevrildi. Tüm psikoloji kitaplarında ebeveynlik türleri anlatılırken hep demokratik ebeveynlikten bahsedildi. Halen de birçok pedagoji kitabında bu tanımlamayı görmek mümkündür.
Demokrasi aslında bir yönetim biçimidir. Demokrasiyi tanımlayan en önemli özellik ise toplumsal durumu, ekonomik durumu ve yaşı ne olursa olsun halkın her birinin eşit olmasıdır. Çeviride demokratik ismi kullanılınca bu ebeveynlik stili çocuğun evde ebeveyn ile eşit hak ve fikre sahip olduğu bir ebeveynlik türü olarak algılanmıştır. Böyle algılanınca da ebeveynler çocukla ilgili her kararı çocuğa sorar olmuştur.
Daha anaokulu yaşındaki çocuk okuluna, öğretmenine, yiyeceği yemeğe, kıyafete kendi karar verir hale gelmiştir. Bu ister istemez ebeveynin çocuk üzerindeki denetimini yitirmesine sebep olmuştur. Sınır alanında yaşanan bu gevşeme nedeni ile ebeveynlik stili Hoşgörülü Ebeveynlik olarak tanımlanan, sevginin çok ama sınırın az olduğu bir ebeveynlik türünü netice vermiştir. Halbuki “Authoritative” kelimesinin dilimizdeki tam karşılığı “Yetkin” olabilir.
10 Değerli Uzman, Yetkin Ebeveynliği Ele Aldı
Ülkemizdeki 10 değerli ve tecrübeli uzman, ülkemizde ilk defa “Yetkin Ebeveynlik” konusunu 10 bölüm halinde ele aldılar. Her bölümde konu hakkında genel çerçeve, ebeveynlere öneriler, yaşanmış örnekler ve etkinliklerden oluşan güçlü bir içerik sunmuşlardır.
Yetkin Ebeveynlik Kitabı, Küçük Dokunuşlar Büyük Sonuçlar Dizisi’nin ilk kitabıdır. Klinik Psikolog Elif Berra Çiftci’nin editörlüğünü yaptığı çalışma, 2 yıllık hazırlık aşamasından sonra hayata geçirilmiştir.
Kitaba sahip olan okurlar, yazarlarla yapılan kitap söyleşi programını ücretsiz olarak izleyebileceklerdir. İlham verici okumalar…
